آزمون علوم و فنون دهم انسانی به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

ابیات زیر را تقطیع کنید و علامت های هجایی هر یک را بگذارید.

الف) اگر هوشمندی به معنی گرای / که معنی بماند نه صورت به جای

ب) خلوتم چراغان کن ای چراغ روحانی / ای ز چشمۀ نوشت چشم دل چراغانی

تایید

لحن و فضای شعری هر یک از نمونه های زیر را بنویسید.

الف) ای آن که غمگینی و سزاواری/ وندر نهان سرشک همی باری

رفت که رفت و آمد که آمد/ بود آن که بود و خیره چه غم داری؟

ب) خروشید کای فرّخ اسفندیار / هماوردت آمد برآرای کار

(0.5 نمره)

تایید

متن زیر را در قلمرو زبانی بررسی کنید.

گویند: وقتی بر مملکت پارسیان تسلّط یافت، گفت: «در هلاکت مردم شتاب کنیم.» و ستم او بسیار شد و آبادی های خنارث رو به ویرانی نهاد و نهرها و کاریزها کور شد و به سال پنجم پادشاهی وی، مردم دچار قحط شدند، تا وقتی که از مملکت پارسیان سوی قلمرو ترکان رفت. در این سال ها آب فرو رفت و درختان مثمر بی بار شد و مردم در بلیه بودند، تا «زو» پسر طهماسب، ظهور کرد. و نام زو به صورت دیگر نیز آمده و بعضی وی را «زاب» پسر طهماسفان گفته اند.

(1.5 نمره)

تایید

علامت های هجایی هر یک از واژه های زیر را یک بار بدون حذف همزه و یک بار با حذف همزه بنویسید.

الف) بازآمد:

ب) بهارآورد:

(1 نمره)

تایید

تعیین درون مایۀ اثر در کدام قلمرو بررسی متن، انجام می شود؟ (0.25 نمره)

فکری

ادبی

زبانی

نتیجه گیری

تایید

مهم ترین دورۀ تمدّن اسلامی ایران، چه زمانی بوده است؟ (0.25 نمره)

قرن سوم و نیمۀ اول قرن چهارم

نیمۀ دوم قرن سوم و نیمۀ اول قرن چهارم

نیمۀ دوم قرن دوم و نیمۀ اول قرن سوم

قرن چهارم و نیمۀ اول قرن پنجم

تایید

برای هر یک از قواعد هجایی زیر، یک مثال بنویسید.

الف) صامت + مصوّت بلند + صامت:

ب) صامت + مصوّت کوتاه + صامت + صامت:

(0.5 نمره)

تایید

شاهنامۀ ابومنصوری را به صورت کامل معرّفی نمایید. (0.75 نمره)

تایید

انوع سجع را نام ببرید و تعریف کنید. (1.5 نمره)

تایید

در قواعد هجایی، کدام گزینه اشتباه است؟ (0.25 نمره)

صامت+ مصوّت کوتاه

صامت + مصوّت کوتاه + صامت

مصوّت کوتاه + صامت

صامت + مصوّت بلند

تایید

پدر شعر فارسی لقب کدام یک از شاعران زیر است؟ (0.25 نمره)

ناصرخسرو

کسایی

عنصری

رودکی

تایید

نامه های شاهان هخامنشی به کدام زبان نوشته می شده است؟ (0.25 نمره)

پهلوی

پارتی

باستان

میانه

تایید

واج آرایی و واژه آرایی را در هریک از ابیات زیر مشخّص کنید.

الف) خیزید و خز آرید که هنگام خزان است / باد خنک از جانب خوارزم روان است

ب) در دل چگونه یاد تو می میرد؟ / یاد تو یاد عشق نخستین است

ج) ای تکیه گاه و پناه / زیباترین لحظه های / پرعصمت و پرشکوه تنهایی و خلوت من! ای شطّ شیرین پرشوکت من!

د) گَرَم بازآمدی محبوب سیم اندام سنگین دل/ گل از خارم برآوردی و خار از پای و پای از گل

(1 نمره)

تایید

تاریخ بلعمی به چه صورت نوشته شده است؟ مهم ترین ویژگی های آن را بنویسید (0.75 نمره)

تایید

شعر اندرزی با کدام یک از شاعران زیر آغاز شد؟ (0.25 نمره)

عنصری

ناصرخسرو

انوری

شهید بلخی

تایید

در جملۀ «خلاص خود را طریقی می جست»، را به چه معنی آمده است؟ (0.25 نمره)

مالکیت

برای

فک اضافه

نشانه مفعول

تایید

قواعد هجایی هر یک از واژه های زیر را بنویسید.

الف) آزار:

ب) بارز:

(0.5 نمره)

تایید

بررسی بسامد لغات فارسی و غیر فارسی در کدام قلمرو بررسی متن مورد توجّه قرار می گیرد؟ (0.25 نمره)

ادبی

فکری

زبانی

خوانش

تایید

نخستین گام مژثّر در رویارویی با متن چیست؟ (0.25 نمره)

توجّه به مضمون اثر

توجّه به نکات ادبی

استخراج نکات زبانی

خوانش درست

تایید

مهم ترین ویژگی نثر دورۀ سامانی چیست؟ (0.25 نمره)

سادگی و روانی

استفاده از اشعار

اصطلاحات علمی

هیچ کدام

تایید

کدام یک از زبان های زیر، زبان رسمی دورۀ ساسانیان بوده است؟ (0.25 نمره)

میخی

باستان

پارتی

پهلوی

تایید

حس و حال فضای شعری و عاطفی هر یک از اشعار زیر را بنویسید.

الف) بیا تا گل و برافشانیم و می در ساغر اندازیم / فلک را سخت بشکافیم و طرحی نو دراندازیم

ب) وقت را غنیمت دان آن قدر که بتوانی / حاصل از حیات ای جان یک دم است تا دانی

(0.5 نمره)

تایید

برای هر یک از واج های زیر در حالت صامت و مصوّت، یک مثال بنویسید.

«و» : صامت ( ) مصوّت ( )

«ی»: صامت ( ) مصوّت ( )

(0.5 نمره)

تایید

انواع سجع را در هر یک از نمونه های زیر مشخّص کنید.

الف) تلمیذ بی ارادت، عاشق بی زر است و روندۀ بی معرفت، مرغ بی پر و عالم بی عمل، درخت بی بر و زاهد بی علم، خانۀ بی در.

ب) مُلک بی دین باطل است و دین بی مُلک، ضایع.

ج) الهی اگر بهشت چون چشم و چراغ است، بی دیدار تو درد و داغ است.

د) هنر چشمۀ زاینده است و دولت پاینده.

(2 نمره)

تایید

موضوع و مفهوم اشعار زیر را بنویسید. (لحن)

الف) بی روی تو خورشید جهان‌سوز مباد / هم بی‌ تو چراغ عالم افروز مباد

با وصل تو کس چو من بد آموز مباد / روزی که تو را نبینم آن روز مباد

ب) شهریار دادگستر خسرو مالک رقاب / آنکه دریا هست پیش دست احسانش سراب

آسمان جود گشت و جود ماه آسمان/ آفتاب ملک گشت و ملک چرخ آفتاب

بنگر اکنون با خداوند جهان شاه زمین/ هر سری اندر خراسان زی بتی دارد شتاب

ج) سخن گوی دهقان چه گوید نخست/ که نامی بزرگی به گیتی که جست

که بود آنکه دیهیم بر سر نهاد/ ندرد کس آن روزگاران به یاد

مگر کز پدر یاد دارد پسر /بگوید ترا یک به یک در به در

که نام بزرگی که آورد پیش /کرا بود از آن برتران پایه بیش

(1.5 نمره)

تایید

شعر زیر را در قلمرو ادبی بررسی کنید.

گر ماه من برافکند از رخ نقاب / را برقع فروهلد به جمال آفتاب را

گویی دو چشم جادوی عابدفریب او/ بر چشم من به سحر ببستند خواب را

اول نظر ز دست برفتم عنان عقل وان را/ که عقل رفت چه داند صواب را

(1 نمره)

تایید

کدام یک از گزینه های زیر به انتقال بهتر احساس و عاطفه کمک می کند؟ (0.25 نمره)

وزن

واج آرایی

محتوا

سجع

تایید