آزمون تشخیصی علوم و فنون دهم- مهر ماه 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

کد ملی خود را وارد نمایید *

تایید

در کدام بیت در هجای پایانی مصراع، هجای کشیده/کوتاه به بلند تبدیل نشده است؟ (0.75 نمره)

به خدا بر تو که خون من بیچاره مریز / که من آن قدر ندارم که تو دست آلایی

ماه و پروین از خجالت رخ فرو پوشد اگر / آفتاب‌آسا کند در شب تجلی روی تو

که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق / که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست

ور به خواری ز در خویش برانی ما را / همچنان شکر کنیمت که عزیز مایی

تایید

کدام بیت قافیۀ درونی ندارد؟ (0.5 نمره)

ای ساربان آهسته ران کآرام جانم می‌رود / وآن دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیش ناخوشم / چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

با آن همه بیداد او وین عهد بی‌بنیاد او / در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می‌رود

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون / پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

تایید

الگوی قافیه در کدام بیت «مصوت+صامت+صامت+حروف الحاقی» نیست؟ (0.5 نمره)

من ز دیگی لقمه‌ای نندوختم / کف سیه کردم دهان را سوختم

ور نمودی عیب و کژ کم باختی / یک طبیبی داروی او ساختی

که به بوی دل در آن می بسته‌اند / خم بادهٔ این جهان بشکسته‌اند

از عطای شاه شادی می‌کنند / رقص می‌آرند و کف‌ها می‌زنند

تایید

نوع سجع در کدام گزینه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

همه عمر لقمه اندوخته و رقعه دوخته.

یکی زآن میان زبان تعرّض دراز کرد و ملامت کردن آغاز.

عابدی را حکایت کنند که شبی ده من طعام بخوردی و تا سحر ختمی در نماز بکردی.

فی الجمله پاس خاطر یاران را موافقت کردم و شبی به چند مجاهده به روز آوردم.

تایید

در بیت «عقل باری خسروی می‌کرد بر ملک وجود / باز چون فرهاد عاشق بر لب شیرین اوست» به ترتیب تعداد هجاهای کشیده و هجاهای کوتاه کدام است؟ (0.5 نمره)

شش - هشت

هفت - هشت

شش - شش

هفت - شش

تایید

قاعدۀ قافیه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.75 نمره)

مال مار آمد که در وی زهرهاست / و آن قبول و سجدهٔ خلق اژدهاست

ای خرد کو پند شکرخای تو؟ / دور توست این دم چه شد هیهای تو؟

مظهر لطف خدایی گشته‌ام / لوح شرح کبریایی گشته‌ام

چون بحیلتشان به میدان برد او / روی خود ننمودشان بس تازه‌رو

تایید

سبک نثر کدام یک از متن‌های زیر متفاوت است؟ (0.5 نمره)

هر چه کسی دیگر خواهد کردن بکوش تا تو کنی و چنان باید که هر گاه تو را بوینند در خدمتی بوینند.

درمیان زاغان پنج زاغ بود به فضیلت رای و مزیت عقل مذکور و به یمن ناصیت و اصابت تدبیر مشهور.

پاک شلواری پاک دینی است و در هر کاری رای را فرمان‌بردار خود کن و هر کاری که بخواهی کرد با خرد مشورت.

و کردار بیش از گفتار شناس، اما زبان خویش دراز مدار بر آن کس که اگر خواهد زبان خویش در تو دراز دارد.

تایید

کدام ترکیب با «به وفا و عهد یاران» هم‌وزن است؟ (0.5 نمره)

مغیلان چیست

للهِ دَرُّ قائل

مگر دنیا سر آمد

خم زلف چون کمندش

تایید

و این ضحّاک را اژدها به وی، از آن گفتندی که بر کتف او دو پاره گوشت بود بزرگ بررُسته دراز، و سر آن به کردار ماری بود و آن را به زیر جامه اندر داشتی...» به قلم کدام ادیب نوشته شده است؟ (0.5 نمره)

ابومنصورالمُعَمّری

محمد بن جریر طبری

ابومنصور عبدالرزّاق

ابوعلی بلعمی

تایید

در متن زیر کدام ویژگی وجود ندارد؟

«زیرک گفت: آورده‌اند که زغنی بود، چند روز بگذشت تا از مور و ملخ و هوّام و حشرات که طعمۀ او بود، هیچ نیافت که بدان سدّ جوعی کردی. یک روز به طلب روزی برخاست و به کنار جویباری چون متصیدّی مترصّد بنشست تا از شبکۀ ارزاق شکاری درافکند. ناگاه ماهی‌ای در پیش او بگذشت، زغن بجست و او را بگرفت، خواست که فرو برد؛ ماهی گفت: تو را از خوردن من چه سیری بود؟ لیکن اگر مرا به جان امان دهی، هر روزه ده ماهی از برف دی‌مهی سپیدتر و پاکیزه‌تر بر همین جایگاه و همین ممر بگذرانم تا یکایک می گیری و به مراد دِل به کار می‌بری و اگر واثق نمی شوی، مرا سوگندی مغلظّ ده که آنچ گفتم، در عمل آرم...» (0.5 نمره)

به نثر فنی نوشته شده است.

واژه‌های عربی آن فراوان است.

تمثیلی است و به زبان حیوانات نوشته شده است.

به نثر ساده نوشته شده است.

تایید

در کدام گزینه آرایه‌های جناس، سجع و تشبیه وجود دارد؟ (0.5 نمره)

گفت: برای اینکه هر روز می توان دید مگر در زمستان که محجوب است و محبوب

اجل دواسبه در پی، عُقاب عِقاب (گردنه‌ها) در شتاب و مجلس اعلی در شراب.

نه هر چه به قامت مهتر به قیمت بهتر.

در عمل کوش و هر چه خواهی پوش تاج بر سر نه و علم بر دوش.

تایید

تعداد حذف همزه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.75 نمره)

ترسم آن آرام دل با من نگردد رام از آنک / کودکی بس تند خوی و کرّه‌ای بس توسن است

شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم / نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم

در آب و رنگ رخسارش چه جان دادیم و خون خوردیم/ چو نقشش دست داد اول رقم بر جان سپاران زد

چو رای عشق زدی با تو گفتم ای بلبل / مکن که آن گل خندان برای خویشتن است

تایید

در بیت «چشمم آن دم که ز شوق تو نهد سر به لحد / تا دم صبح قیامت نگران خواهد بود» کدام آرایه‌ها یافت می‌شود؟ (0.5 نمره)

کنایه - مجاز - ایهام

ایهام تناسب – تلمیح - تشبیه

کنایه - ایهام تناسب - جناس تام

تلمیح - تشخیص - جناس تام

تایید

کدام یک از عوامل تغییر سبک نیست؟ (0.25 نمره)

ذوق و مقبولیت عامه.

آرایه‌های ادبی.

شاهکارهای ادبی.

تغییر و تحول اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.

تایید

کدام بیت بر وزن «-UU- -UU- -UU- -UU-» سروده شده است؟ (0.5 نمره)

در دبستان طلب تعطیل مشق درد نیست / همچونال خامه در دل خشک‌مپسند آه‌را

توان ز گردش رنگم به درد عشق رسیدن / دل گداخته آبی به زیر این پر کاه است

بر قد خم سنگ مزن شیشهٔ رنگم مشکن / تا بکشد نالهٔ من کوه ندارد کمری

نی عشق دانم نی‌هوس شوق توام سرمایه بس / ای‌صبح یک‌عالم نفس اندیشهٔ دل مسکنت

تایید

در چند بیت از ابیات زیر، جناس تام به کار رفته است؟

الف) خرم آن مستان که بی‌آمد شد ساغر مدام / از کف ساقی دردت، درد صهبا می‌کشند

ب) چو اسماعیل قربان شو در این عشق / که شب قربان شود پیوسته در روز

ج) وگر گوید نهم رخ بر رخ ماه / بگو با رخ برابر چون شود شاه

د) بر او راست خم كرد و چپ كرد راست / خروش از خمِ چرخِ چاچي بخاست (0.5 نمره)

دو بیت

یک بیت

چهار بیت

سه بیت

تایید

وزن کدام بیت با سایر ابیات متفاوت است؟ (0.5 نمره)

اگر پیشم نشینی دل نشانی / و گر غایب شوی در دل نشان هست

به کام دشمن و بیگانه رفت چندین روز / ز دوستان نشنیدم که آشنایی هست

توان گفتن به مه مانی ولی ماه / نپندارم چنین شیرین دهان هست

وجودی دارم از مهرت گدازان / وجودم رفت و مهرت همچنان هست

تایید

نثر کدام گزینه مسجع نیست؟ (0.5 نمره)

من بنده امید آورده‌ام نه طاعت و به دریوزه آمده‌ام نه به تجارت.

چون به طعام بنشستند کمتر از آن خورد که ارادت او بود و چون به نماز برخاستند بیش از آن کرد که عادت او.

کس فرستاد و دبیر را بخواند و آن حال ازو باز پرسید.

جان پدر! تو نیز اگر بخفتی به از آن که در پوستین خلق افتی.

تایید

در کدام گزینه جناس همسان وجود ندارد؟ (0.5 نمره)

شیرین تر از آنی به شکرخنده که گویم / ای خسرو خوبان که تو شیرین زمانی

چون جان تو می ستانی، چون شکر است مردن / با تو زجان شیرین شیرین تر است مردن

فدا کرده چنین فرهاد مسکین / ز بهر جان شیرین، جان شیرین

لب شیرینت ار شیرین بدیدی در سخن گفتن / بر او شکرانه بودی گر بدادی ملک پرویزت

تایید

قافیه کدام بیت نادرست است؟ (0.75 نمره)

در زمان از سوی میدان نعره‌ها / می‌رسید از خلق و پر می‌شد هوا

هان ای طبیب عاشقان دستی فروکش بر برم/ تا بخت و رخت و تخت خود بر عرش و کرسی بر برم

عکس میدان نقش دیباچۀ جهان/ نام هر بندۀ جهان خواجۀ جهان

نقد رفت و کاله رفته و خانه‌ها / ماند چون چغدان در آن ویرانه‌ها

تایید

متن زیر برگرفته از کدام اثر مسجع (موزون) است؟

«فرمان بزرگوار از خدای نامدار می‌گوید... بندگان من، مرا پرستید و مرا خوانید و مرا دانید که آفریدگار منم؛ کردگار نامدار، بنده‌نوازِ آمرزگار منم؛ مرا پرستید که جز من معبود نیست؛ مرا خوانید که جز من مُجیب نیست...». (0.5 نمره)

کلیله‌ودمنۀ نصرالله منشی

کشف الاسرار و عُدّةالابرارِ ابوالفضل میبدی

گلستان سعدی

چهار مقالۀ نظامی عروضی

تایید

در بررسی‌های سبکی، کدام یک از مختصات فکری نیست؟ (0.5 نمره)

رنگ و بویی از ناامیدی و حسرت در بسیاری از غزلیات سبک هندی وجود دارد.

غزل قالب شعری اصلی سبک‌های هندی و عراقی است.

طنز و انتقاد سیاسی- اجتماعی در غزلیات حافظ و شاعران هم‌عصرش بسامد بالایی دارد.

عشق در سبک عراقی گاهی انسانی است، گاهی آسمانی و گاه ترکیبی از هر دو.

تایید

در کدام بیت آرایه‌های «جناس و واج‌آرایی» به کار نرفته است؟ (0.5 نمره)

همان باز آمدی بر دست او باز / چو حسرت خورد از پرواز آن باز

درم واپس دهد سیمش سمن را / قبا تنگ آید از سروش چمن را

چنان کز خواندنش فرخ شود رای / ز مشک افشاندش خلخ شود جای

چو من زین ره به مشرق می‌شتابم / مگر خورشید روشن را بیابم

تایید

مهم‌ترین شاعران آذربایجان در قرن ششم(سبک آذربایجانی) کدامند؟ (0.5 نمره)

قطران تبریزی- اثیر اخسیکتی

انوری- جمال‌الدین عبدالرزاق

خاقانی- نظامی

سنایی- عطار

تایید

در کدام بیت حذف «ن ساکن» وجود ندارد؟ (0.75 نمره)

تا روان دارد روان دارم حدیثش بر زبان / سنگدل گوید که یاد یار سیمین تن مکن

با جوانان راه صحرا برگرفتم بامداد / کودکی گفتا تو پیری با خردمندان نشین

جای پرهیز است در کوی شکرریزان گذشت / یا به ترک دل بگو یا چشم وا روزن مکن

دختران مصر را کاسد شود بازار حسن / گر چو یوسف پرده بردارد به دعوی روی تو

تایید

کدام بیت بر وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» سروده نشده است؟ (0.5 نمره)

هر که یک بارش گذشتی در نظر / در دلش صد بار دیگر بگذری

ای عجب گر من رسم در کام دل / کی رسم چون روزگار از دست رفت

چون خراباتی نباشد زاهدی؟ / کش به شب از در درآید شاهدی

روز وصلم قرار دیدن نیست / شب هجرانم آرمیدن نیست

تایید

در کدام بیت ترصیع به کار نرفته است؟ (0.5 نمره)

گفتار تو پرداخته آیات هنر / کردار تو افراخته رایات ظفر

پیراسته از خامهٔ تو هر دولت / آراسته از نامهٔ تو هر کشور

در حیرت فرزانگیت هر سرور / در غیرت مردانگیت هر صفدر

انعام تو در برج مروت اختر / اکرام تو در درج فتوت گوهر

تایید

کدام یک از از دلایل اهمیت «سنایی» در تحول شعر فارسی نیست؟ (0.5 نمره)

پرهیز از مدح شاهان و انتساب به دربار

وارد کردن تصوف و عرفان اسلامی به شعر فارسی

فراهم آوردن زمینۀ ظهور شاعرانی چون عطار و مولانا

آفریدن سبک آذربایجانی

تایید