آزمون علوم و فنون یک دبیرستان صدیقه کبری خرداد 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید

ونام کلاس خود را بنویسید

*

تایید

تقطیع هجایی بیت زیر کدام است؟

« دانه باشی مرغکانت بر چنند

غنچه باشی کودکانت برکنند

(0.5 نمره)

− ∪ − - / - ∪ − −/ - ∪ -

∪ − − − /∪ −− − /∪- -

− - ∪ − /− − ∪ − /− − ∪

∪ − − / ∪ − − / ∪ − −/U-

تایید

با توجه به نوشته ی زیر به پرسش ها پاسخ دهید.

به روزگار خسرو، اندر وقت بوذرجمهر، رسولی آمد از روم. خسرو بنشست چنان که رسم ملوک بود؛ و رسول را بار داد. پیش رسول با وزیر، بوذرجمهر، گفت: «ای فلان، همه چیز در عالم تو دانی؟»

الف) دو ویژگی قلمرو زبانی نثر را بنویسید؟
(0.5 نمره)

تایید

-بیت زیر موازنه است یا ترصیع ؟ چرا؟(نوع سجع ها را در دو مصرع مشخص کنید)

تیر بلای او را جز دل هدف نباشد / تیغ جفای او را جز جان سپر نباشد (1.5 نمره)

تایید

در چند کلمه مصوت «ي» به کار رفته است؟

«دیو»، «غریو»، «یاري»، «یگانه»، «پایان»، «جایگاه»، «یوسف» (0.5 نمره)

2

3

4

5

تایید

با توجه به بیت زیر جاهای خالی را پر کنید.

گل نعمتی است هدیه فرستاده ا ز بهشت / مردم کریم تر شوند اندر نعیم گل .

در این بیت، واژه ........... و ................. آرایه اشتقاق را پدید می آوردند (0.5 نمره)

تایید

قافیه در کدام بیت «غلط» است؟ (0.5 نمره)

1)نه خود را بر آتش به خود می زنم / که زنجیر شوق است در گردنم

2)اجل ناگهان در کمینم کُشد / همان به که آن نازنینم کُشد

3) پیوند روح می کند این بادِ مُشک بیز / همگام نوبت سحری است ای ندیم، خیز

4) گدایی که از پادشاه خواست دُخت / قفا خورد و سودای بیهوده پُخت

تایید

19 در ترصیع، نوع سجع ها .................. (0.25 نمره)

متوازی است.

متوازن است

مطرف است.

فرقی نمی کند.

تایید

چه سبکی را بینابین می نامیم؛ چرا؟ (0.5 نمره)

تایید

-در عبارات زیر، سجع را بیابید و نوع سجع ها را نیز بنویسید.

-دوستی را که به عمری فرا چنگ آرند / نشاید که به یک دم بیازارند. (0.5 نمره)

تایید

با توجه به علامت هجاها کدام واژه با حذف همزه

تلفظ شده است؟

(0.5 نمره)

گل اندام - - - ∪

پیام آور ∪ − − −

پلنگ افکن ∪ − ∪ - -

خود آموز − − − ∪

تایید

با توجه به شعر زیر ، همة گزینه ها به ویژگی شعر سبک خراسانی اشاره شده است. بجز گزینه ......

« گل بخندید و باغ شد پدرام / ای خوشا این جهان، بدین هنگام

چون بُناگوش نیکُوان شد باغ / از گل سیب و از گل بادام » (0.5 نمره)

الف) معشوق، عمدتاً زمینی است.

ب) سادگی زبان شعر

پ) استفاده از آرایه‌های ادبی، طبیعی و در حدّ اعتدال است

ت) تشبیه به کار رفته غیرحسی است

تایید

با توجه به بیت : " کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد ؟ / یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد.

الف -کلمات قافیه را بنویسید.

ب -ردیف کدام کلمات است.

پ -قافیه طبق کدام قاعده است؟

ت -حروف قافیه را مشخص نمایید (1 نمره)

تایید

درستی یا نادرستی عبارات زیر را با ( ص) ، ( غ) مشخص نمایید

. الف-از عوامل مهم پیشرفت و گسترش زبان ادبیات فارسی در قرن پنجم و ششم بکار نبردن لغات عربی در زبان فارسی بوده است .

ب-براساس نظریة ارسطو طبقه بندی شعر براساس محیط جغرافیایی و یا براساس موضوع ونوع و...... است .

پ-در سدة پنجم و ششم گسترش عرفان و تصوف ، همچنین شکل گیری دولت سلجوقی سبب توجه نویسندگان به فارسی نویسی شد .

ت _ شعر ملّی ایران وشعر حماسی با رودکی به اوج خود رسید (1 نمره)

تایید

17-انواع قافیه ( درونی ، ذوقافیتین ) را در دو بیت زیر مشخص كنید .

الف- گلاب است گویی به جویش روان / همی شاد گردد ز بویش روان

ب-در رفتن جان از بدن،گویند هر نوعی سخن / ّمن خود به چشم خویشتن، دیدم كه جانم می رود. (0.5 نمره)

تایید

درستی و نادرستی عبارت های زیر را مشخص کنید .

الف- هجای پایانی اوزان شعر فارسی ، همیشه کوتاه است .

ب) دومین واج هر هجا همیشه مصوت است (0.5 نمره)

تایید

برای الگوی هجایی « صامت+ مصوت بلند+
صامت » یک نمونه واژه بنویسید: (0.25 نمره)

تایید

در کدام بیت جناس ناقص افزایشی وجود دارد (0.5 نمره)

الف) سعدیا داروی تلخ از دست دوست / بِه که شیرینی ز دست دیگری

ب) نوح تویی ، روح تویی ،فاتح و مفتوح تویی / سینه ی مشروح تویی، بر درِ اسرار

متن گزینه ج ) برادر که در بند خویش است / نه برادر، نه خویش است

تایید

6-بیت زیر را به هجاهای تشکیل دهندة آن تجزیه وتقطیع كنید؛ سپس هر هجا را باعلامت خاص آن بنویسید.

بر سرِ آنم که گر زدست برآید / دست به کاری زنم که غُصّه سرآید

هجابندی :

نشانه هجا :

(1.25 نمره)

تایید

در این بیت،...................... واژه بر تأثیر آهنگین بیت، افزوده است.

پس هستی من ز هستی اوست / تا هستم و هست، دارمش دوست . (0.5 نمره)

تایید

انواع جناس را در ابیات زیر مشخص كنید(اختلافی ، افزایشی، تام، حركتی)

الف ) ای مِهر تو در دلها، وی مُهر تو بر لب ها / وی شور تو در سرها ، وی سِر ّ تو در جان ها

ب) پدر با پسر یکدیگر را کنار /

گرفتند کرده غم از دل کنار .

ج ) کنونت که چشم است اشکی ببار /

زبان در دهان است عذری بیار .

د) گر مر او را این نظر بودی مدام /

چون ندیدی زیر مشتی خاک، دام

(1 نمره)

تایید

1- برخی از قطعات شعری اشعار پهلوی باز مانده اشعار..... هستند ودر میان اندرز نامه منثور جای دارند مانند آثاری چون......... و......... که هر دو اصل پارتی دارند (0.5 نمره)

دینی - درخت آسوریک و یادگار زریران

اخلاقی- کلیله و دمنه و هزار و یک شب

دینی- کلیله و دمنه وهزار و یک شب

تعلیمی واخلاقی- درخت آسوریک و یادگار زریران

تایید

کدام گزینه وزن و آهنگ کوبنده دارد؟ (0.5 نمره)

زبان دان مرد را زان نرگس مست / زبانی ماند و آن دیگر شد از دست

چو شد روز، رستم بپوشید گبر / نگهبان تن کرد بر گبر ببر

قافله سالار جهان قدم / مرسله پیوند گلوی قلم

مرا در منزل جانان چه امن عیش / چون هر دم جرس فریاد می دارد که بربندید محمل ها

تایید

باتوجه به سرودة زیر، به پرسش ها پاسخ دهید

. از قیاسش خنــده آمد خلق را / كاو چوخود پنداشت صاحب دلق را

كارپاكان را قیاس از خود مگیر / گرچه باشد در نبشتن شیر و شیر

جمله عالم زین سبب گمراه شد / كم كسی ز ابدال حـق، آگاه شد .

صدهزاران این چنین اشباه بین / فرقشــان هفتــاد ساله راه بیــن "مولوی"

الف-كدام واژه ها در این سروده ها، مهجور و ناآشناست و امروزه كاربرد كمتری در زبان فارسی دارد؟(دو مورد)

ب-باتوجه به قرار گرفتن قافیه ها، این شعر در چه قالبی سروده شده است؟

پ-دو ویژگی ادبی این سروده را بنویسید؟

ت-در قلمرو فکری، شاعر چه فکر و اندیشه ای را به خواننده انتقال می دهد؟

(2 نمره)

تایید

کدام جمله درست است؟

1-واج آرایی صامت‌ها از مصوّت ها محسوس‌تر است.

2-واج آرایی مصوّت ها از صامت‌ها محسوس‌تر است.

(0.5 نمره)

تایید

جاهای خالی را با واژگان مناسب پر کنید

الف- شیوة بیان هر نویسنده یا شاعر ...................... اوست.

ب- ویژگی اصلی نثر ...................... به کار گیری سجع است .

پ-........................برای ایجاد حومت مستقل وتضعف بغداد زبان فارسی دری را زبان رسمی اعلام کرد

ت _ فرمان ها ونامه های شاهان هخامنشی به خط........................... نوشته شده است (1 نمره)

تایید

3 -متن زیر از کتاب » چهارمقاله عروضی « را بخوانید ؛ سپس با توجه به ویژگی های سبکی نثر دوره های پنجم و ششم ، سه ویژگی عمده آن را بنویسید .

" چنین آورده اند که نصر بن احمد که واسطه ی عقد آل سامان بود و اوج دولت ان خاندان ایّام ملک او بود و اسباب تمنّع و علل ترفّع در غایت ساختگی بود ؛ خزاین آراسته و لشکر جرّار وبندگان فرمانبردار . زمستان به دارالمُلک بخارا مُقام کردی ( ساکن می شد ) و تابستان به سمرقند رفتی یا به شهرهای خراسان .« (1.5 نمره)

تایید

موازنه از تقابل سجع هاي .................. و .................. به وجود می آید. (0.25 نمره)

متوازی - مطرف

مطرف ّ - متوازی

متوازن - متوازی

متوازی – متوازی

تایید

ج) دو مورد از ویژگی های ادبی سبک قرن 5 و6 را بنویسید. (0.5 نمره)

تایید

کدام بیت از نظر کاربرد «سجع»، ارزش موسیقایی بیشتری دارد؛ چرا؟

الف) هم عقل دویده در رکابت / هم شرع خزیده در پناهت

ب) ما برون را ننگریم و قال را / ما درون را بنگریم و حال را (0.5 نمره)

تایید