آزمون ترم اوّل فارسی یازدهم انسانی و تجربی (مدرسه‌ی شهید سلطانی) به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را بنویسید *

تایید

نام کلاس خود را بنویسید *

تایید

در بیت «ولی چندان که برگ از شاخه می‌ریخت/ دو چندان می‌شکفت و برگ می‌کرد»، به تعداد اندک سپاهیان دشمن اشاره شده است؟ (0.5 نمره)

نادرست

درست

تایید

کدام گزینه برای پُر کردی جای خالی در بیت زیر، مناسب است؟

گفتی ز «..........» بیش مرنجان مرا برو/ آن گفتنت که بیش مرنجانم آرزوست

(0.5 نمره)

ناز

صدق

عشق

کبر

تایید

کدام گزینه برای پُر کردن جای خالی در جمله‌ی زیر مناسب است؟

«من نهایتِ بُعد اختیار کردم، که «................» را خطر بسیار است.»

(0.5 نمره)

قربت

غربت

تایید

در کدام گزینه، رابطه‌ی معنایی «تضمّن» دیده می‌شود؟ (0.5 نمره)

گر سیر شود از همه بیزار شود/ یارش به بهای جان خریدار شود

بدو گفت گر من به ایران شوم/ ز ری سوی شهر دلیران شوم

بترس سخت ز سختی چو کاری آسان شد/ که چرخ زود کند سخت کار آسان را

چشم خود خواجه اگر سیر به تدبیر کند/ به ازان است که صد گرسنه را سیر کند

تایید

کدام گزینه با این مصراع «که سعیت بود در ترازوی خویش»، تناسب مفهومی دارد؟ (0.5 نمره)

چو علمت هست در علمت عمل کن

قول و عمل چیست جز ترازوی دینی

هر که نان از عمل خویش خورد

بار درخت علم ندانم مگر عمل

تایید

در بیت «در آن دریای خون، در دشت تاریک/ به دنبال سر چنگیز می‌گشت»، دریای خون، استعاره از سرخی آسمان به هنگام غروب خورشید است. (0.5 نمره)

نادرست

درست

تایید

کدام بیت با این سخن «جَلَّ جَلاَلُهُ عَمَّ نَوَالُهُ»، تناسب معنایی دارد؟ (0.5 نمره)

کمال عقل آن باشد در این راه/ که گوید نیستم از هیچ آگاه

بلند آن سر، که او خواهد بلندش/ نژند آن دل، که او خواهد نژندش

در نابسته‌ی احسان گُشاده‌ست/ به هر کس آنچه می‌بایست، داده‌ست

به ترتیبی نهاده وضع عالم/ که نی یک موی باشد بیش و نی کم

تایید

در کدام گزینه، «جناس همسان» (تام) دیده می‌شود؟ (0.5 نمره)

زلف او دام است و خالش دانه‌ی آن دام و من/ بر امید دانه‌ای افتاده‌ام در دام دوست

ببین که عالم دام است و آرزو دانه/ به دام او مشتاب و هوای دانه مکن

دام است جهان تو، ای پسر، دام/ زین دام ندارد خبر دد و دام

اگر بد کنی چون دد و دام تو/ جدا نیستی پس تو از دام و دد

تایید

در کدام گزینه، واژه‌ی هم‌آوا (متشابه) دیده نمی‌شود؟

توجّه: در سه بیت، واژه‌ای به‌کار رفته است که «هم‌آوا» دارد (الزاماً آن واژه ممکن است در خود بیت نباشد!)

(0.5 نمره)

اگر آن طایر قدسی ز درم بازآید/ عمر بگذشته به پیرانه سرم بازآید

عاشقی گر چه محنت انگیزست/ محنت او محبت انگیزست

قضا چون در آشنایی گشاد/ اساس جهان بر جدایی نهاد

کسانی که روزی نگشتند اسیر/ چه دانند حال گرفتار عشق

تایید

در کدام گزینه، غلط املایی دیده نمی‌شود؟ (0.5 نمره)

در آن روزهای قربت، نیازمند دلگرمی و امید بودیم تا روحمان در زندان نپوسد

از تبع شعر هم برخوردار بودم و همین ویژگی باعث شده بود مقالات خوبی بنویسم

اجرای مسابقه‌ها و بازی‌ها بچه‌ها را به لحاظ روحی و جسمی تقویت می‌کرد

اختلاف سلیقه‌ها به قدری بالا می‌گرفت که بعضی‌ها ترجیه می‌دادند در برنامه‌ها مشارکت نداشته باشند

تایید

در بیت زیر، نقش دستوری ضمیر پیوسته‌ی «ـَم»، به ترتیب در کدام گزینه دیده می‌شود؟

«دریاب که مبتلای عشقــَم/ آزاد کن از بلای عشقــَم»

(0.5 نمره)

مفعول، معادل فعل اسنادی

مفعول، مضافٌ‌الیه

معادل فعل اسنادی، مفعول

مضافٌ‌الیه، مفعول

تایید

در کدام گزینه، «شاخص» دیده می‌شود؟ (0.5 نمره)

از قضای آمده، پس از نماز، امیر کشتی‌ها بخواست

سجده‌ی شکر کرد خدای را بر سلامت امیر و نامه نبشته آمد

امیر از آن جهان آمده به خیمه فرود آمد و جامه بگردانید

روز دوشنبه، امیر مسعود شبگیر برنشت و به کران رود هیرمند رفت

تایید

«مثال داد»، یعنی؟ (0.5 نمره)

دستور و فرمان داد

نمونه و شاهدی ذکر کرد

ضرب‌المثلی ذکر کرد

مسئله‌ای مطرح کرد

تایید

در بیت زیر، مرجع «این» چیست؟

گفت: ای پسر "این" نه جای بازی است/ بشتاب که جای چاره‌سازی است

(0.5 نمره)

کعبه

عشق

تایید

در کدام گزینه، «استعاره» دیده می‌شود؟ (0.5 نمره)

در او گنج معرفت تعبیه خواهم کرد

گوهری بود در خزانه‌ی غیب که آن را از نظرِ خازنان پنهان داشته بود

بارانِ محبّت بر خاک آدم بارید

گوهرِ محبّت بود که در صدفِ امانت معرفت تعبیه کرده بودند

تایید

املای چند واژه نادرست است؟

«مهمل و مهد، اذن و خواست، صور و جشن، فراغ و آسایش، صلت و بخشش، روضه و گلزار، قضا و سرنوشت، محجوب و مسطور»

(0.5 نمره)

3

2

5

4

تایید

آرایه‌ی مقابل کدام بیت، نادرست است؟ (0.5 نمره)

مجنون چو حدیث عشق بشنید/ اوّل بگریست، پس بخندید (تضاد)

حاجت‌گه جمله‌ی جهان اوست/ محراب زمین و آسمان اوست (استعاره)

عاقبت از خامی خود سوخته/ رهروی کبک نیاموخته (متناقض‌نما)

نادره کبکی به جمال تمام/ شاهد آن روضه‌ی فیروزه‌فام (ایهام)

تایید

«مخنقه»، یعنی؟ (0.5 نمره)

عِقد

عَقد

تایید

کدام گزینه، نادرست است؟ (0.5 نمره)

نام دیگر قالب شعری چهارپاره، دوبیتی‌های پیوسته است

قالب شعری چهارپاره از عصر مشروطه رواج یافت

فریدون توللی یکی از شاعران سرآمد در چهارپاره‌سرایی است

مهم‌ترین مضامین شعری چهارپاره، غنایی و فلسفی است

تایید

در کدام گزینه، نوع ترکیبِ اضافی، «اضافه‌ی اقترانی» است؟ (0.5 نمره)

گِل دل را از بهشت بیاوردند و به آبِ حیاتِ ابدی سرشتند و به آفتابِ نظر بپروردند

گوهرِ محبّت بود که در صدفِ امانت معرفت تعبیه کرده بودند

پس، از ابرِ کَرَم، بارانِ محبّت بر خاک آدم بارید و خاک را گِل کرد

در هر ذرّه از آن گِل، دلی تعبیه می‌کرد و آن را به نظرِ عنایت پرورش می‌داد

تایید

با توجّه به بیت زیر، کدام گزینه نادرست است؟

«از این سدّ روان در دیده‌ی شاه/ ز هر موجی هزاران نیش می‌رفت»

(0.5 نمره)

سدّ روان (استعاره)

نیش در دیده فرورفتن (کنایه از آزاردهنده بودن)

سدّ روان (پارادوکس)

سدّ روان مانند نیش (تشبیه)

تایید

کدام گزینه، برای پُر کردن جای خالی در ابیات زیر، به ترتیب، مناسب است؟

«.........» طیره و شرمنده بازگشت به ری/ سه روز ماند و ز ری رخش راند زی ارمن.

«.........» بلبل شوریده و نفیر هزار/ برای وصل گل آمد برون ز بیت حزن.

(0.5 نمره)

صفیر، صفیر

سفیر، صفیر

صفیر، سفیر

سفیر، سفیر

تایید

در کدام گزینه، نوع «را»، مانند بیت زیر است؟

«یقین مرد را دیده، بیننده کرد/ شد و تکیه بر آفریننده کرد»

(0.5 نمره)

یاد باد آن که سر کوی توام منزل بود/ دیده را روشنی از نور رخت حاصل بود

به بینندگان آفریننده را/ نبینی مرنجان دو بیننده را

تایید

در کدام گزینه، واژه‌ی «باز»، «ایهام» دارد؟ (0.5 نمره)

زان روی نکو چشم بدان دور که امروز/ بر مه زده‌ای طعنه و در خور زده‌ای باز

از دود من سوخته زنهار حذر کن/ کآتش به من سوخته دل در زده‌ای باز

شهباز غمت راست کبوتر دل سلمان/ دریاب که بر صید کبوتر زده‌ای باز

من سر چو قلم بر خط سودای تو دارم/ با اینکه من سرزده را سرزده‌ای باز

تایید

کدام گزینه برای کامل کردن بیت زیر، مناسب است؟

گفتند یافت «..........»، «.............» ما/ گفت آن‌که یافت «.............»، «.............» آرزوست. (0.5 نمره)

می‌نشود، جسته‌ایم، می‌نشود، آنم

می‌نشود، گشته‌ایم، نمی‌شود، آنم

می‌نشود، جسته‌ایم، می‌نشود، آن‌هم

نمی‌شود، گشته‌ایم، نمی‌شود، آنم

تایید

مفهوم اصلی بیت زیر، در کدام گزینه دیده می‌شود؟

«جهد بر توست و بر خدا توفیق/ زانکه توفیق و جهد هست رفیق»

(0.5 نمره)

کشش به از کوشش

کوشش و کشش باید توام باشد

کوشش به از کشش

از کشش کوشش پدید آید

تایید

در بیت «خروشان، ژرف، بی‌پهنا، کف‌آلود/ دل شب می‌درید و پیش می‌رفت»، نهاد در کدام گزینه دیده می‌شود؟ (0.5 نمره)

چنگیز

جلال‌الدّین خوارزمشاه

سپاه مغول

رود سند

تایید

با توجّه به جمله‌های زیر، مرجع ضمیر «وی»، به ترتیب، در کدام گزینه دیده می‌شود؟

«از قضای آمده، پس از نماز، امیر کشتی‌ها بخواست و ناوی ده بیاوردند. یکی بزرگ‌تر، از جهتِ نشستِ او و جامه‌ها افگندند و شِراعی بر "وی" کشیدند. و "وی" آنجا رفت و از هر دستی، مردم در کشتی‌های دیگر بودند.»

(0.5 نمره)

ناو، ناو

امیر، ناو

ناو، امیر

امیر، امیر

تایید

مفهوم حدیث «حاسبوا قبل ان تُحاسبوا» از کدام بیت، دریافت می‌شود؟ (0.5 نمره)

حساب بر نتوانم گرفت بر خود از آنک/ به هر حساب که هستم اسیر خویشتنم

با تن خود حساب خویش بکن/ گر مقری به روز حشر و حساب

حساب خود، نه کم گیر و نه افزون/ منه پای از گلیم خویش بیرون

از حساب کرده‌های خود نظر پوشیده‌ای/ نیستی یک لحظه فارغ از حساب دیگران

تایید

در ابیات زیر، حذف فعل به قرینه‌ی لفظی دیده می‌شود؟

«یا رب، به خدای خداییت/ وانگه به کمال پادشاییت،

کز عشق به غایتی رسانم/ کاو مانَد اگر چه من نمانم»

(0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

کدام بیت، با بیت زیر تناسب معنایی دارد؟

«اگر یک ذرّه را برگیری از جای/ خلل یابد همه عالم سراپای»

(0.5 نمره)

به ترتیبی نهاده وضع عالم/ که نی یک موی باشد بیش و نی کم

وگر توفیق او یک سو نهد پای/ نه از تدبیر کار آید نه از رای

اگر لطفش قرین حال گردد/ همه ادبارها اقبال گردد

بلند آن سر، که او خواهد بلندش/ نژند آن دل، که او خواهد نژندش

تایید

کدام بیت با این سخن: «العجز عن العرفان عرفان»، ارتباط معنایی دارد؟ (0.5 نمره)

در نابسته‌ی احسان گُشاده‌ست/ به هر کس آنچه می‌بایست، داده‌ست

بلند آن سر، که او خواهد بلندش/ نژند آن دل، که او خواهد نژندش

به ترتیبی نهاده وضع عالم/ که نی یک موی باشد بیش و نی کم

کمال عقل آن باشد در این راه/ که گوید نیستم از هیچ آگاه

تایید

نام نویسندگان آثار زیر، به‌ترتیب، در کدام گزینه دیده می‌شود؟

«تحفةالاحرار، فرهاد و شیرین، بهارستان، تذکره‌الاولیا»

(0.5 نمره)

جامی، نظامی، سعدی، جامی

جامی، وحشی بافقی، جامی، عطار

وحشی بافقی، جامی، نظامی، مولوی

عطار، جامی، نظامی، سعدی

تایید

کدام بیت، یادآور آیه‌ی زیر است؟

«إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا»

(0.5 نمره)

بآسمان و زمین بینم ار بدیده‌ی دل/ جبال معرفت و بحر راز می‌بینم

دل منه بر عشوه‌های آسمان زیرا که هست/ بی سر و بن کارهای آسمان چون آسمان

خدا ترس باید امانت‌گزار/ امین کز تو ترسد امینش مدار

وآنجا که عرضه داده عشقت امانت خود/ هم کوه پست گشته هم چرخ در رمیده

تایید

شاعران، در سرودن منظومه‌های داستانی، غالباً از قالب «...............» بهره می‌گیرند. (0.5 نمره)

قصیده و مثنوی

قصیده

مثنوی

غزل

تایید

در کدام گزینه، معنای همه‌ی واژه‌ها درست است؟ (0.5 نمره)

غَنا (بی‌نیازی)، نماز پیشین (نماز عصر)، افسر (تاج)

افگار (اندیشه)، خطوات (گام‌ها)، زنخدان (چانه)

جلّت (بزرگ است)، اصناف (گونه‌ها)، افراط (زیاده‌روی)

قوت (خوراک)، ادبار (روی آوردن)، صعب (سخت)

تایید

معنای کنایی در کدام گزینه، نادرست است؟ (0.5 نمره)

زنخدان فرو بُرد چندی به جیب (زنخدان به جیب فرو بردن: کوشش نکردن)

بر قدم او قدمی می‌کشید (قدم بر قدم دیگری کشیدن: تقلید کردن)

بگشای لب که قند فراوانم آرزوست (لب گشودن: سخن گفتن)

نه خود را بیفکن که دستم بگیر (خود را افکندن: یاری رساندن)

تایید

کدام گزینه برای کامل کردن بیت زیر، مناسب است؟

بر قدم او قدمی می‌کشید/ وز قلم او «...............» می‌کشید (0.5 نمره)

رقمی

رغمی

تایید

کدام کلمه برای پُر کردن جای خالی در بیت زیر مناسب است؟

نانم افزود و آبرویم کاست/ بینوایی به از مذلّت «..............»

(0.5 نمره)

خواست

خاست

تایید

کدام بیت، یادآور این حدیث «خَمَّرتُ طينهَ‌ آدمَ بِيَدي أربعينَ صَباحًا» است؟ (0.5 نمره)

دوست چهل بامداد در گِل ما داشت دست/ تا چو گُل از دستِ دوست، دست به دست آمدیم

چل سال بیش رفت که من لاف می‌زنم/ کز چاکران پیر مغان کمترین منم

مرا ز اربعین مغان چون نپرسی/ که چل صبح در مغ سرا می‌گریزم

که ای صوفی شراب آن گه شود صاف/ که در شیشه برآرد اربعینی

تایید