آزمون علوم و فنون دهم دبیرستان شهید شمس به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

محمد تقی بهار، ملک‌الشعرا، برای شعر فارسی، شش نوع سبک و دوره قائل است. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

تحوّل روحی و معنوی سنایی، آغازی برای دگرگونی عمیق در شعر فارسی گردید. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

سبک خراسانی بر حسب زمان، به دو سبک فرعی سامانی، سلجوقی تقسیم می‌شود. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

قالب عمدۀ شعر سبک خراسانی ............ است. (0.5 نمره)

غزل

مسمط

قصیده

مثنوی

تایید

چه کسی نثر موزون را به کمال رساند؟ (0.5 نمره)

ابوالفضل میبدی

نصرالله منشی

نظامی عروضی

خواجه عبدالله انصاری

تایید

کدام یک از موارد زیر از کتاب‌های نثر عهد سامانی نیست؟ (0.5 نمره)

شاهنامۀ ابومنصوری

ترجمۀ تفسیر طبری

تاریخ جهانگشا

تاریخ بلعمی

تایید

کدام گزینه از عوامل مهم پیشرفت و گسترش زبان و ادبیات فارسی در سده‌های پنجم و ششم نیست. (1 نمره)

لشکرکشی و فتوحات غزنویان

تعصب ملی ایرانیان

گرایش شاهان در جلب عالمان و ادیبان به دربار

توسعۀ مدارس و مراکز تعلیم

تایید

کدام واژه با حذف همزه تلفظ شده است؟ (1 نمره)

یلنگ افکن / U / _ / U / _ / _ /

دانش‌آموز / _ / _ / _ / _ / U /

باد آورده / _ / _ / _ / U /

گل اندام / _ / _ / _/ U /

تایید

در کدام گزینه "و" صامت است؟ (0.5 نمره)

بودن

ناودان

دوستان

آلو

تایید

واحد وزن در شعر فارسی و در بسیاری از زبان‌های دیگر .......... است. (0.5 نمره)

مصراع

بیت

تایید

در بیت «خوابِ نوشینِ بامدادِ رحیل / باز دارد پیاده را ز سبیل» چه آرایۀ باعث موسیقی شعر شده است؟ (0.5 نمره)

واج‌آرایی

واژه آرایی

سجع

موازنه

تایید

در کدام گزینه آرایۀ واژه‌آرایی دیده نمی‌شود؟ (0.5 نمره)

ما را سری است با تو، که گر خلق روزگار / دشمن شوند و سر برود، هم بر آن سریم

رفتم چه من اَر میان، تو را دانستم / با من بودی، منَت نمی‌دانستم

مروت نباشد بر افتاده زور / برد مرغ دون، دانه از پیش مور

پس هستی من ز هستی اوست / تا هستم و هست، دارمش دوست

تایید

در عبارت «دوستی را که به عمری فراچنگ آرند نشاید که به یک دم بیازارند» چه نوع سجعی وجود دارد؟ (0.5 نمره)

مطرف

متوازی

متوازن

تایید

در عبارت «مُلک بی‌دین باطل است و دین بی‌مُلک ضایع» کدام کلمات با هم سجع دارند و نوع سجع چیست؟ (0.5 نمره)

باطل و ضایع / سجع متوازی

باطل و ضایع: سجع متوازن

مُلک و دین: سجع متوازی

مُلک و دین: سجع متوازن

تایید

بیت «ای منوّر به تو نجوم جمال / ای مقرّر به تو رسوم کمال» آرایۀ ......... دارد. (0.5 نمره)

ترصیع

موازنه

تایید

بیت «دل به امید روی او همدم جان نمی‌شود / جان به هوای کوی او خدمت تن نمی‌کند» آرایۀ ......... دارد. (0.5 نمره)

ترصیع

موازنه

تایید

کدام بیت آرایۀ اشتقاق دارد؟ (1 نمره)

در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند، ناز آرند / که با این درد اگر در بند درمان اند، درمانند

بگفت از سور کمتر گوی با مور / که موران را قناعت خوش‌تر از سور

گل نعمتی است هدیه فرستاده از بهشت / مردم کریم‌تر شوند اندر نعیم گل

کفر است در طریقت ما کینه داشتن / آیین ماست سینه چو آیینه داشتن

تایید

نخستین گام موثر در رویارویی با متون ................... است. (0.5 نمره)

بررسی متن از جهت محتوا و درون مایه

خوانش دقیق متن

شناسایی و استخراج نکات زبانی

تقسیم‌بندی متون به دو بخش نظم و نثر

تایید

با توجه به سرودۀ زیر پاسخ درست را انتخاب کنید. (سوالات ۲۰ تا ۲۲)

«مِهتری گر به کام شیر در است / شو، خطر کن ز کام شیر بجوی

یا بزرگی و عزّ و نعمت و جاه / یا چو مردانت مرگ رویاروی»

الف) در شعر لغات عربی، ترکی و مغولی به کار رفته است.

(0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن سوال ۲۰

ب) کاربرد آرایه‌های ادبی در حدّ اعتدال است. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن سوال ۲۰

پ) مضمون شعر عرفانی است.

(0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن زیر، پاسخ درست را انتخاب کنید. (سوالات ۲۳ تا ۲۶)

«چنین آورده‌اند که نصر بن احمد که واسطۀ عِقد آل سامان بود و اوج دولت آن خاندان، ایّام مُلکِ او بود، و اسباب تمنّع و علل تَرَفّع در غایت ساختگی بود؛ خزاین آراسته و لشکر جرّار و بندگان فرمانبردار. زمستان به دارالملک بخارا مُقام کردی و تابستان به سمرقند رفتی یا به شهرهای خراسان»

الف) متن ساده و روان است و دشوار و پیچیده نیست. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن سوال ۲۳

ب) در انتهای متن حذف فعل به قرینه صورت گرفته است. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن سوال ۲۳

پ) بسامد بالای واژگان عربی در متن دیده می‌شود. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

با توجه به متن سوال ۲۳

ت) در متن آرایۀ سجع وجود دارد. (0.5 نمره)

درست

نادرست

تایید

بیت زیر را به هجاهای تشکیل دهندۀ آن تجزیه و تقطیع کنید، سپس هر هجا را با علامت خاص آن بنویسید.

بخور تا توانی به بازوی خویش / که سعیت بُود در ترازوی خویش (2 نمره)

تایید

با توجه به بیت زیر، به سوالات پاسخ دهید.

«کاشکی جز تو کسی داشتمی / یا به تو دست ‌رسی داشتمی»

الف) واژه‌های ردیف را شناسایی کنید.

ب) واژه‌های قافیه کدامند؟

پ) حروف قافیه را شناسایی کنید.

ت) حروف الحاقی قافیه کدامند؟

ث) قافیه طبق کدام قاعده است؟ (2 نمره)

تایید

انواع جناس را با ذکر نوع آن در بیت‌های زیر شناسایی کنید.

الف) گر مر او را این نظر بودی مُدام / چون ندیدی زیر مشتی دام

ب) بهرام که گور می‌گرفتی همه عمر / دیدی که چگونه گور بهرام گرفت

پ) ای مهر تو در دل‌ها، وی مهر تو بر لب‌ها / وی شور تو در سرها، وی سرّ تو در جان‌ها

ت) مگذران روز سلامت به ملامت، حافظ / چه توّقع ز جهان گذران می‌داری (2 نمره)

تایید