آزمون پایانی علوم‌ و فنون 1 - دهم انسانی - دبیرستان شریعتی قاین به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را کامل و به فارسی بنویسید. *

تایید

کدام گزینه درباره‌ی « متن » درست است؟ (0.5 نمره)

- برای فهم اثر لازم است که آن را به قسمت‌های مختلف تقسیم کنیم و جداجدا بخوانیم.

- متون یا آثار مکتوب ادبی به دو بخش شعر و نثر تقسیم می‌شوند.

- آثار شعر و نثر فارسی، متن به حساب نمی‌آیند.

تایید

کدام گزینه با شعر زیر تناسب مفهومی دارد؟

« آب را گل نکنیم / در فرودست انگار کفتری می‌خورد آب / یا که در بیشه‌ی دور، سیره‌ای پر می‌شوید / یا در آبادی کوزه‌ای پُر می‌گردد »

(0.5 نمره)

- نام نیکو گر بماند ز آدمی / به کزو ماند سرای زرنگار

- تو کز محنت دیگران بی‌غمی / نشاید که نامت نهند آدمی

- یک جهان آدمی همی‌بینم / مردمی در میان نمی‌بینم

تایید

کدام گزینه درباره‌ی وزن شعر درست نیست؟

(0.5 نمره)

- پس از وزن، مهم‌ترین و موثرترین عامل، عاطفه است.

- وزن ادراکی است که از احساس نظم، حاصل می‌شود.

- برای نشان دادن عواطف نمی‌توان از وزن چشم پوشید.

تایید

حس و حال عاطفی کدام بیت با دیگر ابیات، متفاوت است؟

(0.5 نمره)

- مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم / دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم

- ما همه چشمیم و تو نور ای صنم / چشم بد از روی تو دور ای صنم

- ای ساربان آهسته ران کارام جانم می‌رود / وان دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

تایید

درباره موسیقی و حس و حال عاطفی ابیات زیر کدام گزینه درست نیست؟

زین درد خون گریست سپهر و ستاره هم / خون گشت قلب لعل و دل سنگ خاره هم‌

بستند راه مهلت او از چهار سو / تنها نه راه مهلت او راه چاره هم‌

بر خور نشست از اثر نعل میخ‌کوب / تنها نه نقش ماه که نقش ستاره هم‌

(0.5 نمره)

- تکرار منظم موسیقی، قدرت اثرگذاری شعر را افزایش داده است.

- وزن و آهنگ شعر، سنگین و آرام است.

- حال و هوای سوگ و اندوه بر شعر حاکم است.

تایید

واج‌آرایی کدام بیت، درست نوشته نشده است؟

(0.5 نمره)

- خیزید و خز آرید که هنگام خزان است / باد خنک از جانب خوارزم وزان است (واج‌آرایی مصوت بلند ا و صامت‌

- پیش از اینت بیش از این اندیشه‌ی عشاق بود / مهرورزی تو با ما شهره‌ی آفاق بود (واج‌آرایی صامت ش)

- خواب نوشین بامداد رحیل / بازدارد پیاده را ز سبیل ( واج‌آرایی صامت‌های ب د )

تایید

در کدام گزینه، واژه‌آرایی یا تکرار وجود ندارد؟

(0.5 نمره)

- اگر هستی کبوتر و خودی باز / قفس بشکن به جای خویش شو باز

- زمانه قرعه‌ی نو می‌زند به نام شما / خوشا شما که جهان می‌رود به کام شما

- عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست / من که یک امروز مهمان توام، فردا چرا؟

تایید

در کدام بیت، هم واژه‌آرایی و هم واج‌آرایی وجود دارد؟

(0.5 نمره)

- کوه‌کن در عشق شیرین غیرتی گر داشتی / نقش شیرین را به چشم دیگران نگذاشتی

- یک دمم مرغ دل از خال تو خالی نبود / لیکن از شور شکر با مگسی نتوان بود

- رشته‌ی تسبیح اگر بگسست معذورم بدار / دستم اندر ساعد ساقی سیمین‌ساق بود

تایید

کدام گزینه درست است؟

(0.5 نمره)

- زبان ایرانیان پیش از اسلام ارتباطی با زبان امروز ایران ندارد.

- زبان‌هایی که در ایران و مناطق همجوار آن متداول بوده‌اند، ویژگی‌های مشترکی دارند.

- از نظر تاریخی زبان‌های ایرانی به دو دسته تقسیم می‌شوند.

تایید

کدام کتاب حدود سال 346 قمری نوشته شده و موضوع آن تاریخ گذشته‌ی ایران است و امروزه فقط چند صفحه‌ای از مقدمه‌ی آن باقی مانده است؟

(0.5 نمره)

- شاهنامه‌ی ابومنصوری

- تاریخ بلعمی

- تفسیر طبری

تایید

تعداد مصوت‌ها در کدام مصرع بیشتر از سایر گزینه‌ها است؟

(0.5 نمره)

- اگر هوشمندی به معنی گرای

- نه انصاف باشد که بی ما روند

- نشاید که خوبان به صحرا روند

تایید

تعداد هجاهای کدام مصرع بیشتر است؟

(0.5 نمره)

- همه کس شناسند و هر جا روند

- ای ز چشمه‌ی نوشت چشم دل چراغانی

- من از اینجا به ملامت نروم

تایید

در کدام مصرع، هجای کشیده، وجود دارد؟ (0.5 نمره)

- کس ندانم که در آن کوی مجالی دارد

- روزی گفتی شبی کنم دلشادت

- دلم از غمت زمانی نتواند که ننالد

تایید

در کدام گزینه، کاربرد (صامت ، مصوت) واج « ی » با گزینه‌های دیگر تفاوت دارد؟ (0.5 نمره)

- باید

- سیب

- فارسی

تایید

درباره‌ی عبارت زیر کدام گزینه درست است؟

« پشت و پناه سپاه من بود؛ در دیده‌ی دشمنان خار و بر روی دوستان خال »

(0.5 نمره)

- این متن اصلا سجع ندارد.

- در این متن، سجع متوازن دیده می‌شود.

- کلمات « پناه و سپاه » سجع متوازی دارند.

تایید

نوع سجع کدام عبارت در مقابل آن، درست نوشته نشده است؟

(0.5 نمره)

- تنی چند متفق سیاحت بودند و شریک رنج و راحت. (سجع مطرف )

- بساط مهر پیمودنی است، نه نمودنی. ( سجع متوازی )

- الهی به یاد تو شادانیم و به یافت تو ناتوانیم. ( سجع متوازن )

تایید

سجع در کدام گزینه، ارزش موسیقایی بیشتری دارد؟

(0.5 نمره)

- بر هر که می‌گذرم ضربت من خورده است و در هر که می‌نگرم از شربت من مُرده.

- شهر تبریز است و حسن و جمال‌ خیز.

- محبت را غایت نیست از بهر آن که محبوب را نهایت نیست.

تایید

در کدام گزینه، شعر مسجع وجود ندارد؟

(0.5 نمره)

- قصد شکار داری یا اتفاق بستان / عزمی درست باید تا می‌کشد عنانت

- عمری به بوی یاری کردیم انتظاری / آن انتظار ما را نگشود هیچ کاری

- ای بوی آشنایی دانستم از کجایی / پیغام وصل جانان، پیوند روح دارد

تایید

کدام گزینه از شعرای معروف سبک خراسانی نیست؟

(0.5 نمره)

- خیام

- رودکی

- ناصرخسرو

تایید

کدام گزینه، از ویژگی‌های نثر دوره‌ی سامانی نیست؟

(0.5 نمره)

- ایجاز و اختصار در لفظ و معنا

- بهره‌گیری بیشتر از لغات عربی

- لغات کم‌کاربرد فارسی

تایید

کدام گزینه، از کتاب‌های نثر دوره‌ی غزنوی و سلجوقی نیست؟

(0.5 نمره)

- تاریخ بیهقی

- تاریخ بلعمی

- قابوس‌نامه

تایید

خط عروضی کلمات مشخص شده در مصرع‌های زیر، به چه شکل است؟

طاعت آن نیست که بر خاک نهی پیشانی / ای چشم و چراغ اهل بینش / برو شیر درّنده باش ای دغل (0.5 نمره)

- طاعَتان / چَش مُ / دَررَندِه

- طاعَت آن / چَش مُو / دَرندِ

- طاعَتان / چَشمُ / دَررَندِ

تایید

تقطیع هجایی واژه‌های « سرآمد / شیرافکن / دارآباد » با حذف همزه، به ترتیب، به چه صورت است؟

     U _ _ _ / _ _ _ / _ _ U     (1

     2)    _ U _ / _ U _ / _ _ _ _

     3) _ _ _ / _ U _ _ _ / _ U

(0.5 نمره)

شماره 2

شماره 3

شماره 1

تایید

در کدام گزینه، خط عروضی کلمات با شکل نوشتاری آن‌ها تفاوتی ندارد؟

(0.5 نمره)

- مؤذّن، محبّت، معلّم

- نوشته، آستانه، لانه

- رهرو، راهوار، التماس

تایید

تقطیع هجایی کدام مصرع در زیر آن، اشتباه نوشته شده است؟

1) بر سر آنم که گر ز دست برآید

_ U U _ U _ U _ _ U U _ _

2) آینه ار نقش تو بنمود راست

_ U _ _ U U _ _ U U _

3) کی رفته‌ای ز دل که تمنا کنم تو را

_ U _ U _ U _ _ U _ _ U _ _

(0.5 نمره)

شماره 3

شماره 2

شماره 1

تایید

در کدام گزینه، آرایه‌ی موازنه، وجود دارد؟

(0.5 نمره)

- چرا مطرب نمی‌خواند سرودی؟ / چرا ساقی نمی‌گوید درودی؟

- نه هر که چهره برافروخت دلبری داند / نه هر که آینه سازد سکندری داند

- در بزم ز رخسار دو صد شمع برافروز / وز لعل شکربار، می و نُقل فرو ریز

تایید

در کدام گزینه آرایه‌ی ترصیع، دیده می‌شود؟

(0.5 نمره)

- ز گرز تو خورشید گریان شود / ز تیغ تو بهرام بریان شود

- دل به امید روی او همدم جان نمی‌شود / جان به هوای کوی او خدمت تن نمی‌کند

- ای منوّر به تو نجوم جمال / ای مقرر به تو رسوم کمال

تایید

در کدام بیت آرایه‌ی موازنه، دیده می‌شود؟

(0.5 نمره)

- سزای پاکی‌ات ای اشک آستینی نیست / به سربلندی‌ات ای عشق آستانی نیست

- خوشا چون سروها اِستادنی سبز / خوشا چون برگ‌ها اُفتادنی سبز

- این جزر و مد چیست که تا ماه می‌رود؟ / دریای درد کیست که در چاه می‌رود؟

تایید

کدام کلمات با قرارگرفتن در جای خالی، آرایه‌ی ترصیع، ایجاد می‌کنند؟

جگر از هر دو چشمش .......... خورده / .......... از هر دو لعلش شیر خورده

(0.5 نمره)

- تیر / شکر

- سیر / عسل

- خون / گهر

تایید

کدام گزینه از عوامل پیشرفت و گسترش زبان و ادبیات فارسی از قرن‌ سوم تا میانه قرن پنجم نیست؟ (0.5 نمره)

- گرایش شاهان در جلب عالمان و ادیبان به دربار

- لشکرکشی‌ها و فتوحات غزنویان

- درآمیختن زبان فارسی با لغات عربی

تایید

کدام گزینه از دلایل توجه نویسندگان به فارسی‌نویسی در سده‌های پنجم و ششم نیست؟ (0.5 نمره)

- بهره‌گیری دولت سلجوقی از نویسندگان تربیت‌یافته

- توسعه‌ی مدارس و مراکز تعلیم

- گسترش عرفان و تصوف

تایید

کدام گزینه از ویژگی‌های فکری سبک قرن پنجم و ششم نیست؟ (0.5 نمره)

- ورود اصطلاحات عرفانی

- فراوانی وعظ و اندرز

- فراوانی ترکیبات نو

تایید

حروف قافیه، مقابل کدام بیت درست است؟ (0.5 نمره)

- نکونام و صاحبدل و حق‌پرست / خط عارضش خوش‌تر از خط دست ( ست )

- به جهان خرّم از آنم که جهان خرم از اوست / عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست ( _َ م )

- یار بد مار است هین بگریز از او / تا نریزد بر تو زهر آن زشت‌خو ( او )

تایید

قافیه‌ی کدام بیت، طبق قاعده‌ 1 است؟ (0.5 نمره)

- نشود فاش کسی آن‌چه میان من و توست / تا اشارات نظر نامه‌رسان من و توست

- گوهر خود را هویدا کن کمال این است و بس / خویش را در خویش پیدا کن کمال این است و بس

- روز وصل دوست‌داران یاد باد / یاد باد آن روزگاران یاد باد

تایید

کدام بیت، حروف الحاقی ندارد؟ (0.5 نمره)

- چندان که گفتم غم با طبیبان / درمان نکردند مسکین غریبان

- ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست؟ / منزل آن مه عاشق‌کُش عیار کجاست؟

- بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست / بگشای لب که قند فراوانم آرزوست

تایید

در شعر نو زیر، چند واژه، قافیه دارند؟

زندگی را دوست می‌دارم / مرگ را دشمن / وای اما با که باید گفت این؟ من دوستی دارم / که به دشمن باید از او التجا بردن (0.5 نمره)

- چهار واژه

- دو واژه

- سه واژه

تایید

در کدام گزینه، جناس همسان وجود دارد؟ (0.5 نمره)

- وه چه بیگانه گذشتی نه کلامی نه سلامی / نه نگاهی به نویدی نه امیدی به پیامی

- پدر با پسر یکدگر را کنار / گرفتند کرده غم از دل کنار

- بگفت از سور کمتر گوی با مور / که موران را قناعت خوش‌تر از سور

تایید

نوع جناس مقابل کدام بیت، اشتباه است؟ (0.5 نمره)

- گر مر او را این نظر بودی مدام / چون ندیدی زیر مشتی خاک دام ( افزایشی )

- نوبهار است در آن کوش که خوش‌دل باشی / که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی ( همسان )

- مگذران روز سلامت به ملامت حافظ / چه توقع ز جهان گذران می‌داری ( اختلافی )

تایید

نوع جناس در کدام بیت با دیگر ابیات متفاوت است؟ (0.5 نمره)

- به ملک جم مشو غره که این پیران رویین‌تن / به دستانت به دست آرد اگر خود پور دستانی

- غم خویش در زندگی خور که خویش / به مردم نپردازد از حرص خویش

- مکن تا توانی دل خلق ریش / وگر می‌کنی می‌کنی بیخ خویش

تایید

کدام بیت، اشتقاق ندارد؟ (0.5 نمره)

- ای دلیل دل گم‌گشته خدا را مددی / که غریب ار نبرد ره به دلالت برود

- به جفایی و قفایی نرود عاشق صادق / مژه بر هم نزند گر بزنی تیر و سنانش

- ای بسا شاعر که او در عمر خود نظمی نساخت / وی بسا ناظم که او در عمر خود شعری نگفت

تایید