آزمون علوم و فنون دهم- خرداد 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

کد ملی خود را وارد نمایید *

تایید

رایج‌ترین انواع شعر فارسی در قرن چهارم و نیمۀ نخست قرن پنجم عبارتند از ............................ (0.5 نمره)

عرفانی، حماسی، مدحی

غنایی، حماسی، مدحی

غنایی، حماسی، وصفی

عرفانی، غنایی، مدحی

تایید

آرایه‌های «اسلوب معادله، کنایه، ایهام تناسب، حس آمیزی و حسن تعلیل» به ترتیب، در کدام ابیات آمده است؟

الف- آه از این قوم سیه دل که گران می‌دانند               به زر قلب، وصال مه کنعانی را

ب- از آن دندان ز پیران گردش افلاک می‌گیرد              که از غفلت نیندازی به پیری لب گزیدن را

ج- جان محال است که در جسم بود فارغ بال                 خواب، آشفته بود مردم زندانی را

د- دل آگاه ز تحریک هوا آسوده است                         نیست از باد، خطر تخت سلیمانی را

ه- در این ماتم سرا تا یک نفس چون صبح مهمانی           به شکرخنده شیرین دار کام تلخ کامان را (0.5 نمره)

د، الف، ج، ه ب

ج، د، ه، الف، ب

ج، الف، د، ه، ب

د، ب، الف، ج، ه

تایید

سبک متن زیر چیست؟

«و بی ایران دخت که زهاب چشمۀ خورشید تابان از چاه زنخدان اوست و منبع نور ماه دوهفته از عکس بناگوش او، رخساری چون ایام دولت و دل خواه و زلفی چون شب‌های نکبت درهم و دور پایان، در ملاطفت بی‌تعذر و در معاشرت بی تحرز، اذا خلعت ردءها خلعت حیاءها، صلاحی شامل و عفافی کامل.

مجالستی دل ربای، محاورتی مهرافزای، حرکاتی متناسب، اخلاقی مهذب، اطرافی پاکیزه، اندامی نعیم.

بهاری کز دو رخسارش همی شمس و قمر خیزد / نگاری کز دو یاقوتش همه شهد و شکر ریزد». (0.5 نمره)

فنی

بینابین

معاصر

ساده

تایید

در کدام بیت آرایه‌های «جناس و واج‌آرایی» به کار نرفته است؟ (0.5 نمره)

همان باز آمدی بر دست او باز / چو حسرت خورد از پرواز آن باز

چو من زین ره به مشرق می‌شتابم / مگر خورشید روشن را بیابم

چنان کز خواندنش فرخ شود رای / ز مشک افشاندش خلخ شود جای

درم واپس دهد سیمش سمن را / قبا تنگ آید از سروش چمن را

تایید

کدام بیت بر وزن «-UU- -UU- -UU- -UU-» سروده شده است؟ (0.5 نمره)

توان ز گردش رنگم به درد عشق رسیدن / دل گداخته آبی به زیر این پر کاه است

نی عشق دانم نی‌هوس شوق توام سرمایه بس / ای‌صبح یک‌عالم نفس اندیشهٔ دل مسکنت

بر قد خم سنگ مزن شیشهٔ رنگم مشکن / تا بکشد نالهٔ من کوه ندارد کمری

در دبستان طلب تعطیل مشق درد نیست / همچونال خامه در دل خشک‌مپسند آه‌را

تایید

در بیت «عقل باری خسروی می‌کرد بر ملک وجود / باز چون فرهاد عاشق بر لب شیرین اوست» به ترتیب تعداد هجاهای کشیده و هجاهای کوتاه کدام است؟ (0.5 نمره)

شش - هشت

هفت - هشت

هفت - شش

شش - شش

تایید

قافیه کدام بیت نادرست است؟ (0.5 نمره)

در زمان از سوی میدان نعره‌ها / می‌رسید از خلق و پر می‌شد هوا

نقد رفت و کاله رفته و خانه‌ها / ماند چون چغدان در آن ویرانه‌ها

خرده‌کاری‌های علم هندسه / یا نجومو علم طب و فلسفه

راز را اندر میان آور شها / رو مکن در ابر پنهانی مها

تایید

کدام ترکیب با «گریبان‌گیر من» هم‌وزن است؟ (0.5 نمره)

تعالی‌الله

تو را خود یک زمان

مغیلان چیست

مگر دنیا سر آمد

تایید

کدام بیت قافیۀ درونی ندارد؟ (0.5 نمره)

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون / پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

ای ساربان آهسته ران کآرام جانم می‌رود / وآن دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیش ناخوشم / چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

با آن همه بیداد او وین عهد بی‌بنیاد او / در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می‌رود

تایید

وزن کدام بیت با سایر ابیات متفاوت است؟ (0.5 نمره)

اگر پیشم نشینی دل نشانی / و گر غایب شوی در دل نشان هست

به کام دشمن و بیگانه رفت چندین روز / ز دوستان نشنیدم که آشنایی هست

وجودی دارم از مهرت گدازان / وجودم رفت و مهرت همچنان هست

توان گفتن به مه مانی ولی ماه / نپندارم چنین شیرین دهان هست

تایید

در کدام بیت در هجای پایانی مصراع، هجای کشیده/کوتاه به بلند تبدیل نشده است؟ (0.5 نمره)

ماه و پروین از خجالت رخ فرو پوشد اگر / آفتاب‌آسا کند در شب تجلی روی تو

به خدا بر تو که خون من بیچاره مریز / که من آن قدر ندارم که تو دست آلایی

ور به خواری ز در خویش برانی ما را / همچنان شکر کنیمت که عزیز مایی

که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق / که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست

تایید

در متن زیر کدام ویژگی وجود ندارد؟

«زیرک گفت: آورده‌اند که زغنی بود، چند روز بگذشت تا از مور و ملخ و هوّام و حشرات که طعمۀ او بود، هیچ نیافت که بدان سدّ جوعی کردی. یک روز به طلب روزی برخاست و به کنار جویباری چون متصیدّی مترصّد بنشست تا از شبکۀ ارزاق شکاری درافکند. ناگاه ماهی‌ای در پیش او بگذشت، زغن بجست و او را بگرفت، خواست که فرو برد؛ ماهی گفت: تو را از خوردن من چه سیری بود؟ لیکن اگر مرا به جان امان دهی، هر روزه ده ماهی از برف دی‌مهی سپیدتر و پاکیزه‌تر بر همین جایگاه و همین ممر بگذرانم تا یکایک می گیری و به مراد دِل به کار می‌بری و اگر واثق نمی شوی، مرا سوگندی مغلظّ ده که آنچ گفتم، در عمل آرم...» (0.5 نمره)

واژه‌های عربی آن فراوان است.

به نثر ساده نوشته شده است.

به نثر فنی نوشته شده است.

تمثیلی است و به زبان حیوانات نوشته شده است.

تایید

کدام بیت بر وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» سروده نشده است؟ (0.5 نمره)

روز وصلم قرار دیدن نیست / شب هجرانم آرمیدن نیست

چون خراباتی نباشد زاهدی؟ / کش به شب از در درآید شاهدی

هر که یک بارش گذشتی در نظر / در دلش صد بار دیگر بگذری

ای عجب گر من رسم در کام دل / کی رسم چون روزگار از دست رفت

تایید

و این ضحّاک را اژدها به وی، از آن گفتندی که بر کتف او دو پاره گوشت بود بزرگ بررُسته دراز، و سر آن به کردار ماری بود و آن را به زیر جامه اندر داشتی...» به قلم کدام ادیب نوشته شده است؟ (0.5 نمره)

ابومنصور عبدالرزّاق

ابوعلی بلعمی

ابومنصورالمُعَمّری

محمد بن جریر طبری

تایید

کدام یک از عوامل تغییر سبک نیست؟ (0.5 نمره)

تغییر و تحول اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.

آرایه‌های ادبی.

شاهکارهای ادبی.

ذوق و مقبولیت عامه.

تایید

تعداد حذف همزه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

در آب و رنگ رخسارش چه جان دادیم و خون خوردیم/ چو نقشش دست داد اول رقم بر جان سپاران زد

شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم / نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم

من از رنگ صلاح آن دم به خون دل بشستم دست / که چشم باده پیمایش صلا بر هوشیاران زد

چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش/ که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم

تایید

فارسی باستان در دوره .................. رایج بود. آثار برجای مانده از این زبان .................. و .................. شاهان بود که به خط .................. نوشته می‌شد. (0.5 نمره)

ساسانیان – قوانین – دستورات – میخی

هخامنشیان – قوانین – دستورات – پهلوی

هخامنشیان – فرمان‌ها – نامه‌ها – میخی

ساسانیان – فرمان‌ها – نامه‌ها – پهلوی

تایید

الگوی قافیه در کدام بیت «مصوت+صامت+صامت+حروف الحاقی» نیست؟ (0.5 نمره)

من ز دیگی لقمه‌ای نندوختم / کف سیه کردم دهان را سوختم

از عطای شاه شادی می‌کنند / رقص می‌آرند و کف‌ها می‌زنند

ور نمودی عیب و کژ کم باختی / یک طبیبی داروی او ساختی

که به بوی دل در آن می بسته‌اند / خم بادهٔ این جهان بشکسته‌اند

تایید

در بررسی‌های سبکی، کدام یک از مختصات فکری نیست؟ (0.5 نمره)

رنگ و بویی از ناامیدی و حسرت در بسیاری از غزلیات سبک هندی وجود دارد.

غزل قالب شعری اصلی سبک‌های هندی و عراقی است.

عشق در سبک عراقی گاهی انسانی است، گاهی آسمانی و گاه ترکیبی از هر دو.

طنز و انتقاد سیاسی- اجتماعی در غزلیات حافظ و شاعران هم‌عصرش بسامد بالایی دارد.

تایید

نثر کدام گزینه مسجع نیست؟ (0.5 نمره)

چون به طعام بنشستند کمتر از آن خورد که ارادت او بود و چون به نماز برخاستند بیش از آن کرد که عادت او.

جان پدر! تو نیز اگر بخفتی به از آن که در پوستین خلق افتی.

کس فرستاد و دبیر را بخواند و آن حال ازو باز پرسید.

من بنده امید آورده‌ام نه طاعت و به دریوزه آمده‌ام نه به تجارت.

تایید

قاعدۀ قافیه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

ای خرد کو پند شکرخای تو؟ / دور توست این دم چه شد هیهای تو؟

مال مار آمد که در وی زهرهاست / و آن قبول و سجدهٔ خلق اژدهاست

مظهر لطف خدایی گشته‌ام / لوح شرح کبریایی گشته‌ام

چون بحیلتشان به میدان برد او / روی خود ننمودشان بس تازه‌رو

تایید

در کدام بیت حذف «ن ساکن» وجود ندارد؟ (0.5 نمره)

با جوانان راه صحرا برگرفتم بامداد / کودکی گفتا تو پیری با خردمندان نشین

جای پرهیز است در کوی شکرریزان گذشت / یا به ترک دل بگو یا چشم وا روزن مکن

دختران مصر را کاسد شود بازار حسن / گر چو یوسف پرده بردارد به دعوی روی تو

تا روان دارد روان دارم حدیثش بر زبان / سنگدل گوید که یاد یار سیمین تن مکن

تایید

در بیت «چشمم آن دم که ز شوق تو نهد سر به لحد / تا دم صبح قیامت نگران خواهد بود» کدام آرایه‌ها یافت می‌شود؟ (0.5 نمره)

ایهام تناسب – تلمیح - تشبیه

تلمیح - تشخیص - جناس تام

کنایه - ایهام تناسب - جناس تام

کنایه - مجاز - ایهام

تایید

نوع سجع در کدام گزینه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

فی الجمله پاس خاطر یاران را موافقت کردم و شبی به چند مجاهده به روز آوردم.

همه عمر لقمه اندوخته و رقعه دوخته.

یکی زآن میان زبان تعرّض دراز کرد و ملامت کردن آغاز.

عابدی را حکایت کنند که شبی ده من طعام بخوردی و تا سحر ختمی در نماز بکردی.

تایید

مهم‌ترین شاعران آذربایجان در قرن ششم(سبک آذربایجانی) کدامند؟ (0.5 نمره)

انوری- جمال‌الدین عبدالرزاق

خاقانی- نظامی

سنایی- عطار

قطران تبریزی- اثیر اخسیکتی

تایید

در کدام بیت ترصیع به کار نرفته است؟ (0.5 نمره)

در حیرت فرزانگیت هر سرور / در غیرت مردانگیت هر صفدر

انعام تو در برج مروت اختر / اکرام تو در درج فتوت گوهر

پیراسته از خامهٔ تو هر دولت / آراسته از نامهٔ تو هر کشور

گفتار تو پرداخته آیات هنر / کردار تو افراخته رایات ظفر

تایید

کدام یک از از دلایل اهمیت «سنایی» در تحول شعر فارسی نیست؟ (0.5 نمره)

پرهیز از مدح شاهان و انتساب به دربار

آفریدن سبک آذربایجانی

فراهم آوردن زمینۀ ظهور شاعرانی چون عطار و مولانا

وارد کردن تصوف و عرفان اسلامی به شعر فارسی

تایید

سبک نثر کدام یک از متن‌های زیر متفاوت است؟ (0.5 نمره)

پاک شلواری پاک دینی است و در هر کاری رای را فرمان‌بردار خود کن و هر کاری که بخواهی کرد با خرد مشورت.

درمیان زاغان پنج زاغ بود به فضیلت رای و مزیت عقل مذکور و به یمن ناصیت و اصابت تدبیر مشهور.

هر چه کسی دیگر خواهد کردن بکوش تا تو کنی و چنان باید که هر گاه تو را بوینند در خدمتی بوینند.

و کردار بیش از گفتار شناس، اما زبان خویش دراز مدار بر آن کس که اگر خواهد زبان خویش در تو دراز دارد.

تایید

در کدام گزینه آرایه‌های جناس، سجع و تشبیه وجود دارد؟ (0.5 نمره)

گفت: برای اینکه هر روز می توان دید مگر در زمستان که محجوب است و محبوب

اجل دواسبه در پی، عُقاب عِقاب (گردنه‌ها) در شتاب و مجلس اعلی در شراب.

نه هر چه به قامت مهتر به قیمت بهتر.

در عمل کوش و هر چه خواهی پوش تاج بر سر نه و علم بر دوش.

تایید

متن زیر برگرفته از کدام اثر مسجع (موزون) است؟

«فرمان بزرگوار از خدای نامدار می‌گوید... بندگان من، مرا پرستید و مرا خوانید و مرا دانید که آفریدگار منم؛ کردگار نامدار، بنده‌نوازِ آمرزگار منم؛ مرا پرستید که جز من معبود نیست؛ مرا خوانید که جز من مُجیب نیست...». (0.5 نمره)

چهار مقالۀ نظامی عروضی

گلستان سعدی

کشف الاسرار و عُدّةالابرارِ ابوالفضل میبدی

کلیله‌ودمنۀ نصرالله منشی

تایید