آزمون پایانی نوبت دوم ؛ علوم و فنون ادبی (1) به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید: *

تایید

نام آموزشگاه خود را وارد نمایید: *

تایید

پایه و رشته تحصیلی خود را وارد نمایید: *

تایید

۱- جاهای خالی را کامل کنید.

۱)........در اصطلاح ادبی شیوه خاص یک اثر یا اثار ادبی است .

۲)علمی که قواعد وزن شعر و طبقه بندی وزن ها را از جنبه نظری و عملی تعیین می‌کند....... نامیده می‌شود .

۳) منظومه های 《درخت آسوریک》 و《 یادگار زریران》 هر دو اصل .....دارند.

۴) سبک دوره سلجوقی را باید سبک..... نام نهاد زیرا ویژگی های سبک عراقی نیز در آن به چشم می خورد .

(1 نمره)

تایید

۲- متن زیر کدام اثر را معرفی می کند؟ 《این کتاب حدود سال ۳۴۶ قمری به دست عده ای از دانشوران خراسان نوشته شد. موضوع این کتاب تاریخ گذشته ایران بود امروز فقط چند صفحه از مقدمه آن باقی مانده است .》 (0.25 نمره)

1- تاریخ بلعمی

2- ترجمه تفسیر طبری

3- شاهنامه ابو منصوری

4- تفسیر طبری

تایید

۳- شاعران کدام گزینه همزمان با شاعران خراسان و سیستان و شمال غرب ایران ظهور کردند و سبک شعر فارسی را از آنچه در دیگر نواحی ایران را پیش از آن بود متمایز ساختند ؟ (0.25 نمره)

1- رودکی وحنظله بادغیسی

2- منوچهری و عنصری

3-خاقانی و نظامی

4- انوری و ناصر خسرو

تایید

۴- با خروج شعر ازدربار شاهان و ورود آن به خانقاه ها در سده پنجم و ششم هجری کدام تحول زیر پدید نیامده است ؟ (0.25 نمره)

1- دامنه موضوعات شعری محدود تر شد

2- قدرت عواطف شعری بیشتر شد.

3- افکار و اندیشه های شعری عمیق تر شد

4- بیان اشعار ساده تر شد.

تایید

۵- کدام گزینه عبارات زیر را کامل می‌کند؟ 《شعر حکمی و اندرزی در این دوره (قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم) به وجود آمد ولی در دوره .....به پختگی رسید. آوردن موعظه و نصیحت و شعر فارسی از آغاز قرن ........معمول گردید و قطعه های کوتاهی در این باره سروده شد اما کسی که قصیده تمام و کمال در این موضوع سرود .........بود که سپس........... شیوه او را ادامه داد .》 (0.25 نمره)

1- غزنویان- سوم- رودکی- فردوسی

2- سلجوقیان- چهارم- کسایی مروزی- ناصر خسرو

3- سامانیان- سوم- عنصری- منوچهری

4- سلجوقیان- پنجم- کسایی مروزی- فرّخی

تایید

۶- پاسخ سوالات زیر را بنویسید.

۱)فرمان ها و نامه های شاهان هخامنشی به چه زبانی و به چه خطی نوشته شده است ؟

۲)نخستین نمونه نثر فنی چه نام دارد و چه کسی آن را تالیف کرده است ؟

۳)طبق نظریه ارسطو نامگذاری های زیر بر چه اساسی صورت گرفته است ؟

الف) سبک بیهقی :

ب ) سبک فکاهی :

۴)یعقوب لیث صفاری در مورد زبان رسمی قلمرو خود چه اقدامی انجام داد؟

(2 نمره)

تایید

۷- عبارت های زیر را با انتخاب واژه درست داخل کمانک کامل کنید . ۱)اساسی ترین عامل پیدایی شعر (وزن- عاطفه) است .

۲)مقدار آوایی که دهان با یک بار باز شدن آن را ادا می کند (هجا -واج )می گویند .

۳) واحد وزن در شعر فارسی و در بسیاری از زبان‌های دیگر( مصراع -بیت) است .

۴) در زبان فارسی هیچ واژه ای با( صامت- مصوت) آغاز نمی گردد.

(1 نمره)

تایید

۸- واژه 《 دل انگیز》 را یک بار با همزه و بار دیگر با حذف همزه تقطیع کرده و به خط عروضی بنویسید.

الف) با همزه:

ب) بی همزه:

(0.5 نمره)

تایید

۹- کدام یک از موارد زیر ، تقطیع هجایی واژه 《 شب آهنگ》 بدون همزه است؟

الف) - - - u

ب) u - - u

(0.25 نمره)

تایید

۱۰- در کدام گزینه 《ی 》 مصوّت به شمار می آید ؟ (0.25 نمره)

1- رایگان

2- سیلاب

3- طنین

4- میدان

تایید

۱۱- موسیقی و وزن شعر زیر بیان‌کننده کدام حالت روحی شاعر است ؟

《مرده بدم زنده شدم، گریه بدم خنده شدم/ دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم/ گفت که سرمست نه ای ،رو که از این دست نه ای/ رفتم و سرمست شدم وز طرب آکنده شدم 》

(0.25 نمره)

1- شِکوه و شکایت

2- شادی و نشاط

3- هشدار و اندرز

4- غم و اندوه

تایید

۱۲- با توجه به ابیات زیر از شاهنامه کدام ویژگی تاثیرگذار بار حماسی فضای شعر را غنی‌تر ساخته است ؟

《خروش آمد و ناله کرّنای /

دم نای رویین و هندی درای /

زمین آمد از سمّ اسپان به جوش

به ابر اندر آمد فغان و خروش/

چو برخاست از دشت گرد سپاه /

کس آمد بر رستم از دیدگاه 》

(0.25 نمره)

1- وزن و آهنگ کوبنده و کوتاه، ضربی و تند

2- بهره گیری از صور خیال و عواطف شاعرانه

3- وزن و آهنگ ضربی و تند ، با هجاهای کشیده و بلند

4- بهره گیری از عاطفه در پیوند با وزن ملایم و آرام

تایید

۱۳- در کدام بیت واژه《 خویش 》قافیه محسوب می شود ؟دلیل خود را بنویسید .

الف) نباشی بس ایمن به بازوی خویش خورد گاو نادان ز پهلوی خویش

ب) غم خویش در زندگی خور که خویش/ به مرده نپردازد از حرص خویش

(0.5 نمره)

تایید

۱۴- در بیت:

آب زنید راه را هین که نگار می رسد/

مژده دهید باغ را بوی بهار می رسد

الف)کلمات قافیه را بنویسید .
ب)ردیف کدام کلمه است ؟
ج)حروف قافیه را مشخص نمایید .
د)قافیه طبق کدام قاعده است ؟

(1 نمره)

تایید

۱۵- بیت زیر را تقطیع هجایی کنید سپس هر هجا را با علامت خاص آن بنویسید .

اگر هوشمندی به معنی گرای /

که معنی بماند نه صورت به جای

(1 نمره)

تایید

۱۶- کدام یک از ابیات زیر 《ذوقافیتین》 است ؟

الف) یار مرا غار مرا عشق جگرخوار مرا یار تویی غار تویی خواجه نگهدار مرا

ب) طرفه می دارند یاران صبر من بر داغ و درد/ داغ و دردی کز تو باشد خوشتر است از باغ و ورد

(0.25 نمره)

تایید

۱۷- قافیه کدام یک از بیت های زیر بر اساس قاعده 《یک》 است ؟

الف) ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی/ دل بی تو به جان آمد وقت است که بازآیی

ب) نکونام صاحبدل و حق پرست /

خط عارضش خوشتر از خط دست

(0.25 نمره)

تایید

۱۸- علامت هجایی کدام واژه نادرست است؟ صحیح آن را بنویسید.

الف) دلنوازان: - u - -

ب) آتشکده: - - u u

ج) خوشحال: - u - u

د)معلّم: u - -

(0.5 نمره)

تایید

۱۹- 《واج آرایی》و 《واژه آرایی》 را در ابیات زیر مشخص کنید.

الف) خیزید و خز آرید که هنگام خزان است/ بادخنک از جانب خوارزم وزان است

ب) ما را سری است با تو، که گر خلق روزگار/ دشمن شوند و سر برود ، هم بر آن سریم

(0.5 نمره)

تایید

۲۰- تکرار کدام واج باعث ایجاد واج آرایی و افزایش موسیقی بیت زیر شده است؟

خواب نوشین بامداد رحیل

باز دارد پیاده را ز سبیل

(0.25 نمره)

تایید

۲۱- نوع سجع عبارات زیر را بنویسید.

کدام یک از ارزش موسیقایی بیشتری برخوردار است؟

الف) مال از بهر آسایش عمر است، نه عمر از بهر گرد کردن مال

ب) دوستی را که عمری فرا چنگ آرند نشاید که به یک دم بیازارند.

ج) همه کس را عقل خود به کمال آید و فرزند خود به جمال

(1 نمره)

تایید

۲۲- در کدام یک از ابیات زیر آرایه ترصیع و در کدام یک موازنه وجود دارد؟ ارزش موسیقایی کدام بیت بیشتر است؟

الف) هم عقل دویده در رکابت

هم شرع خزیده در پناهت

ب) ما برون را ننگریم و قال را

مادرون را بنگریم و حال را

(0.75 نمره)

تایید

۲۳- جناس را در ابیات زیر بیابید و نوع جناس موجود در هر بیت را بنویسید.

الف) نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی /که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی

ب) گر مر او را این نظر بودی مدام /چون ندیدی زیر مشتی خاک دام

ج) مگذران روز سلامت به ملامت حافظ/ چه توقع ز جهان گذران می داری

د) گل نعمتی است هدیه فرستاده از بهشت/ مردم کریم تر شونداندر نعیم گل

(2 نمره)

تایید

۲۴- در بیت زیر چه نوع جناسی دیده می شود؟ دلیل خود را بنویسید.

هر که گوید کلاغ چون باز است/

نشنوند ش که دیده ها باز است

(0.5 نمره)

تایید

۲۵- هم ریشه بودن واژه ها در حروف اصلی را.......... می نامند .این هم ریشگی را در بیت زیر مشخص کنید.

ز مشرق سر کوی آفتاب طلعت تو /

اگر طلوع کند طالعم همایون است

(1 نمره)

تایید

۲۶- شعر زیبای زیر را از نظر ویژگی های قلمرو زبانی و ادبی بررسی کنید .(هر قلمرو ۲ مورد)

《 بوی جوی مولیان آید همی/

یاد یار مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی راه او/

زیر پایم پرنیان آید همی

آب جیحون از نشاط روی دوست/

خنگ ما را تا میان آید همی

ای بخارا شاد باش و دیر زی

میر زی تو شادمان آید همی 》

(2 نمره)

تایید

۲۷- کدام یک از ویژگی های زبانی و ادبی نثر فارسی (در قرن ششم )در متن زیر دیده می شود؟ ۴ مورد بنویسید.

زیرک گفت : آورده اند که زغنی بود، چند روز گذشت تا از مور و ملخ و هوام و حشرات که طعمه ی او بود هیچ نیافت که بدان سدّ جوعی کردی.

یک روز به طلب روزی برخاست و به کنارجویباری

چون متصیّدی مترصّد بنشست تا از شبکه ارزاق شکاری را در افکند.

ناگاه ماهی ای در پیش او بگذشت.زغن بجست و او را بگرفت خواست که فرو برد ؛ماهی گفت: تو را از خوردن من چه سیری بود؟

لیکن اگر مرا به جان امان دهی هر روز ده ماهی از برف دی مهی سپیدتر و پاکیزه تر بر همین جایگاه و همین بگذرانم تا یکایک میگیری و به مراد دل به کار می‌بری و اگر واثق نمی‌شوی مرا سوگندی مغلّظ ده که آنچ گفتم ،در عمل آرم.

زغن گفت:بگو به خدا ،منقار از هم باز رفتن و ماهی چون لقمه تنگ روزیان در آب افتادن یکی بود .

چرخ از دهنم نواله در خاک افکند

دولت قدحم پیش لب آورد و بریخت

و او خایب و نادم بماند. 《مرزبان نامه سعد الدین وراوینی》 (2 نمره)

تایید