آزمون فارسی دهم- خرداد 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

کد ملی خود را وارد نمایید *

تایید

به ترتیب نقش واژه‌های مشخص‌شده در بیت زیر کدامند؟

«صبا بر آن سر زلف ار دل مرا بینی / ز روی لطف بگویش که جا نگه‌دارد» (0.5 نمره)

منادا- متمم- مفعول- مفعول

نهاد- مضافٌ‌الیه- مضافٌ‌الیه- مفعول

منادا- مضافٌ‌الیه- مضافٌ‌الیه- مفعول

نهاد- مضافٌ‌الیه- مفعول- مفعول

تایید

معنی کدام گزینه اشتباه نوشته شده است؟ (0.5 نمره)

شوخ از خود باز کنیم: چرک و کثافت تنمان را بشوییم.

وسعتی نداشت که حال مرا مرمّتی کند: دست‌تنگ بود و نمی‌توانست به من کمکی کند.

مُکاری از ما سی دینار مغربی می‌خواست: کرایه‌دهندۀ اسب و شتر از ما سی دینارِ مغربی طلبکار بود.

قیّم و دلاک آمدند و خدمت کردند: کارگران حمام به خدمت ما رسیدند و مشغول به‌ کار شدند.

تایید

معنی واژۀ «غنا» در کدام گزینه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

پیش عشاق تو بهتر ز غنا، درویشی / نزد بیمار تو خوشتر ز شفا، رنجوری

به غنا و نوا و رود و سرود / روزگاری حریف او می‌بود

برگذری و ننگری بازنگر که بگذرد / فقر من و غنای تو جور تو و احتمال من

بست از خوان غنا دیدۀ خویش / استخوانی نهش از فقر به پیش

تایید

چنان‌چه بخواهیم ابیات زیر را به‌لحاظ داشتن آرایه‌های «مراعات نظیر، حس آمیزی، تشبیه و کنایه» مرتب کنیم، کدام گزینه درست است؟

الف) در بر من ره چو به پایان برد / از خجلی سر به گریبان برد

ب) چون بگشایم ز سر مو شکن / ماه ببیند رخ خود را به من

ج) لیک چنان خیره و خاموش ماند / کز همه شیرین‌سخنی گوش ماند

د) راست به مانند یکی زلزله / داده تنش بر تن ساحل یله (0.5 نمره)

ج– الف– ب– د

ب– ج– د– الف

ج– د– الف– ب

ب– الف– د– ج

تایید

در همۀ ابیات به‌جز بیت .................. «اضافۀ تشبیهی» به چشم می‌خورد. (0.5 نمره)

پیل فنا که شاه بقا ماتِ حکم اوست / هم بر پیادگان شما نیز بگذرد

آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام / بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد

چون داد عادلان به جهان در بقا نکرد / بیداد ظالمان شما نیز بگذرد

وین بوم محنت از پیِ آن تا کند خراب / بر دولت‌آشیان شما نیز بگذرد

تایید

در همۀ گزینه‌ها به جز گزینۀ .................. نادرستی املایی دیده می‌شود. (0.5 نمره)

برادران یوسف چون او را زیادت نعمت دیدند و یعقوب را بدو میل و انایت دیدند، حسادت کردند.

در بهشت انحار و اشجار است و در قرآن اخبار و اعتبار است.

قصّۀ حال یوسف را نیکو نه از حسن صورت او گفت بلکه از حسن صیرت او گفت.

در مقابلۀ جفا وفا کرد و در مقابلۀ زشتی آشتی کرد و در مقابلۀ لئیمی کریمی کرد.

تایید

عبارت زیر با کدام گزینه تناسب ندارد؟
در برابر زائر نامدار که زانو بر زمین زده و سر فرود آورده بود، سنگ بزرگی را که بر گور فاتح چین نهاده بودند، برداشتند؛ ولی تیمور ناگهان بر خود لرزید و روی بگردانید: «گور ستمگر غرق در خون بود». (0.5 نمره)

چو گور ظلم جویان تیره و تنگ / گریزان زندگان از وی به فرسنگ

گفت دارم سوی گورستان شتاب / زانکه آنجا ظالمی است اندر عذاب

وز برون بر بسته صد نقش و نگار / هم چو گور کافران پر دود و نار

چهی چون گور ظالم تنگ و تیره / ز تاریکیش چشم عقل خیره

تایید

18 . کدام بیت به موضوع متفاوتی اشاره دارد؟ (0.5 نمره)

هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد / هم رونق زمان شما نیز بگذرد

بادی که در زمانه بسی شمع ها بکُشت / هم بر چراغدان شما نیز بگذرد

آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام / بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد

گر دور روزگار نه بر وفق رای تو است / اندُه مخور که بی‌خبر این نیز بگذرد

تایید

ترتیب ابیات زیر، به لحاظ داشتن آرایه‌های «حسن تعلیل، ایهام، حس‌آمیزی، مجاز» کدام است؟

الف) شاید که به خون بر سر خاکم بنویسند / این بود که با دوست به سر برد وفایی

ب) از آن دندان ز پیران گردش افلاك می‌گیرد / که از غفلت نیندازی به پیری لب‌گزیدن را

ج) در این ماتم‌سرا تا یک نفس چون صبح مهمانی / به شکرخند شیرین دار کام تلخ‌کامان را

د) ز سوز شوق دلم شد کباب، دور از یار/ مدامِ خونِ جگر می خورم ز خوان فراق (0.5 نمره)

ب- ج- الف- د

ج- ب- الف- د

ب- د- ج- الف

ج- د- ب- الف

تایید

کدام بیت غنایی نیست؟ (0.5 نمره)

من از فتادگی خویش هیچ غم نخورم / فتادگان چنین، هیچ‌گه نیفتادند

خوش بود آری صبوح خاصه به وقت بهار / لعل شده کوهسار سبز شده جویبار

مکش کمان جفا بر دلم، که تیر غمت / خود از نشانهٔ جان بی‌شمار می‌گذرد

سپه شام بدان هندوی مشکین بشکن / گوی خورشید بدان زلف چو چوگان بربای

تایید

نقش ضمیر مشخص شده در عبارت زیر چیست؟

«گفتمش آن چه حالت بود؟ گفت: بلبلان را دیدیم که به نالش درآمده بودند...». (0.5 نمره)

مضاف‌الیه

مفعول

متمم

مسند

تایید

مفهوم کدام بیت با «کلّ اناء یترشح بما فیه» قرابت ندارد؟ (0.5 نمره)

در پیش ما فتاده است مستیّ و هوشیاری / در هر که هر چه باشد رفتار می‌نماید

بداصل گدا ، چو خواجه گردد ، نه نکوست / مغرور شود نداند از دشمن دوست

می دهد ظاهر هر کس خبر از باطن او / رتبۀ پیرهن آری ز قبا معلوم است

پاک دامانی چو شمع و نور بارد از رخت / پاک دامانی دلیلش روی نورانی بود

تایید

در کدام بیت هیچ‌کدام از جملات به شیوۀ بلاغی بیان نشده است؟ (0.5 نمره)

شیرینی لبان تو، فرهادی آورد / دل خواهی آنقدر که غمت شادی آورد

گر عشق ورز و مست نمی‌خواهدم خدای / باری، چرا جمال پریزادی آورد؟

دل را خراب کرد و به گنج هنر رسید / عشقِ خراب‌کارِ تو آبادی آورد

مقبول باد، عُذرِ کمندافکنان عشق / چشم غزال رغبتِ صیادی آورد

تایید

آرایه های «تشبیه، استعاره، حسن تعلیل، ایهام و اغراق» به ترتیب، در کدام ابيات آمده است؟

الف) ز سوز شوق دلم شد کباب، دور از یار / مدام خون جگر می خورم ز خوان فراق

ب) یارب به وقت گل گنه بنده عفو کن / وين ماجرا به سرو لب جویبار بخش

ج) بس که حرف حق کسی در دهر نتواند شنید / گیرد اول در اذان گفتن مؤذّن گوش را

د) ز تاب آتش سودای عشقش / بسان دیگ دائم میزند جوش

ه) از آب دیده صد ره طوفان نوح دیدم / وز لوح سینه نقشت هرگز نگشت زایل

(0.5 نمره)

د، ب، ج، الف، ه

ب، ج، الف، د، ه

د، ج، ب، ه ، الف

ه، ب، الف، ج، د

تایید

زمینۀ حماسه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

سوار جهان پور دستان سام / به بازی سراندر نیارد به دام

نشست از بر نامور تخت عاج / به سر بر نهاد آن فروزنده تاج

ستاره‌شناسان هم اندر زمان / از اختر گرفتند پیدا نشان

زمین را ببوسید و کرد آفرین / ابر شاه و بر پهلوان زمین

تایید

در گروه کلمات زیر چند واژه با املای غلط وجود دارد؟

(قیاس و سنجش)، (دلّاك و قیّم)، (مقصود و قرض)، (رقعه و نامه)، (مسلخ و رختکن)، (گذاردن و انجام دادن)، (بر پای خواستن)، (فراغ و آسایش)

(0.5 نمره)

پنج

سه

چهار

دو

تایید

در کدام بیت جملۀ مرکب وجود ندارد؟ (0.5 نمره)

ما را که درد عشق و بلای خمار کشت / یا وصل دوست یا می صافی دوا کند

گفتم گره نگشوده‌ام زان طره تا من بوده‌ام / گفتا منش فرموده‌ام تا با تو طراری کند

سرو چمان من چرا میل چمن نمی‌کند / همدم گل نمی‌شود یاد سمن نمی‌کند

جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه / چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند

تایید

بیت زیر در وصف چه کسی است و به چه رخدادی اشاره می‌کند؟

«به پیش سپاه اندر آمد چو گرد / چو رعد خروشان یکی ویله کرد» (0.5 نمره)

سهراب- خشم از رجزخوانی گردآفرید

گردآفرید- چاره‌اندیشی برای گریختن از بند سهراب

گردآفرید- جبران ننگ اسارت هجیر

سهراب- آمادگی برای اسیر کردن گردآفرید

تایید

کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

گو سپه را ز ظلم دار نگاه / زآن که ظلم شه است، ظلم سپاه

عدل وَرز و به گِرد ظلم مگرد / ظلم از این مملکت برآرد گرد

ظلم بگذار از آن که برباید / تاج از فرق تاجداران ظلم

پادشاهی که طرح ظلم افکند / پای دیوار ملک خویش بکند

تایید

کدام بیت در تضاد معنایی با ابیات گزینه‌های دیگر است؟ (0.5 نمره)

گویند مگو سعدی چندین سخن از عشقش / می‌گویم و بعد از من گویند به دوران‌ها

فاش می‌گویم و از گفتۀ خود دلشادم / بندۀ عشقم و از هر دو جهان آزادم

عشق سعدی نه حدیثی است که پنهان ماند / داستانی است که بر هر سر بازاری هست

افشای راز خلوتیان خواست کرد شمع / شکر خدا که سرّ دلش در زبان گرفت

تایید

کدام گزینه در «ادبیات پایداری» جای نمی‌گیرد؟ (0.5 نمره)

جور و بیداد کند عمر جوانان کوتاه / ای بزرگان وطن بهر خدا دادکنید

به تهران نیست یک تن انقلابی / بجز مشروطه‌خواهان حسابی

شش جهت است این وطن قبله در او یکی مجو / بی وطنی است قبله گه در عدم آشیانه کن

خاکم به سر، ز غصه به سر خاک اگر کنم / خاک وطن که رفت، چه خاکی به سر کنم؟

تایید

مفهوم «خشت زدن» در عبارت «شعر هم زیاد می گفت، اما به قول نظامی خشت می زد» چیست؟ (0.5 نمره)

پرحرفی

ناتوانی

کارگری

پرورده‌گویی

تایید

کدام بیت تعلیمی است؟ (0.5 نمره)

منم آن سایه کز بالا و از زیر / ز پایت سر نگردانم به شمشیر

هر که به نیکی عمل آغاز کرد / نیکی او روی بدو باز کرد

شب خوش مکنم که نیست دلکش / بی‌ تو شب ما و آنگهی خوش؟

بلبلی بر سریر غنچه نشست / غنچه بشکفت و گشت بلبل مست

تایید

با توجه به بیت «مرا مادرم نام مرگ تو کرد / زمانه مرا پتک ترگ تو کرد» کدام گزینه صحیح است؟ (0.5 نمره)

دو جملۀ چهارجزئی مفعولی-متممی

دو جملۀ سه‌جزئی مسندی

دو جملۀ چهارجزئی مفعولی-مسندی

دو جملۀ سه‌جزئی مفعولی

تایید

واژۀ مشخص شده در کدام گزینه فعل اسنادی نیست؟ (0.5 نمره)

روز سیوم به مجلس وزیر شدیم. (شدیم)

آن مرد خجل شد و عذر ما خواست. (شد)

این جوانان آنان‌اند که فلان روز ما ایشان را در حمام نگذاشتیم. (اند)

چنان که هستی بر نشین و نزدیک من آی. (هستی)

تایید

در کدام گزینه نادرستی املایی یافت می‌شود؟ (0.5 نمره)

مبدع هر چشمه که جودیش هست / مخترع هرچه وجودیش هست

کرسی شش‌گوشه، به هم درشکن / منبر نه‌پایه، به هم درفکن

پرورش‌آموز درون‌پروران / روز‌برآرندۀ روزی‌خوران

پرده‌گشای فلک پرده‌دار / پرده‌گی پرده‌شناسان کار

تایید

مفهوم عبارت «معلم دور نبود، صورتک به رو نداشت» در کدام گزینه نیامده است؟ (0.5 نمره)

ظاهر و باطن به یکدیگر خوش است / هر که دارد هر دو با ما آشناست

از مهرِ دوستان ریاکار خوشتر است / دشنام دشمنی که چو آیینه راستگوست

لباسِ ظاهر و باطن به هم موافق کن / نه همچو دریا خونخوار و پاکدامن باش

با هر که بگفتم که تو را دوست شدم / شد دشمن من وه که چه طالع دارم

تایید

آرایه های: «حس آمیزی، تلمیح، کتایه و جناس تام» به ترتیب، در کدام ابیات وجود دارد؟

الف - گر چه صد بار غمت خاک مرا داد به باد / نیست بر خاطر من از تو غباری باری

ب - چشمت به خواب چشم مرا خواب می برد / زلفت به تاب جان مرا تاب می برد

ج - از سر یک دانه گندم در نمی آری گذشت / وز برای نزهت دل باغ رضوان بایدت (نزهت: شادی)

د- چنان بر صورت شیرین این دیوانه مفتونم / که در خاطر نمی گنجد خیال ملک پرویزم

(0.5 نمره)

د، ب، الف، ج

الف، د، ب، ج

د. ج، الف، ب

الف، ج، ب، د

تایید

بیت «چون بسی ابلیسِ آدم‌روی هست / پس به هر دستی نشاید داد دست» با کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

ور نه این زاغان دغل افروختند / بانگ بازان سپید آموختند

گر بخواهی ور نخواهی، با چراغ / دیده گردد نقش باز و نقش زاغ

بانگ هدهد گر بیاموزد فتی (پسر) / راز هدهد کو و پیغام سبا؟

حرف درویشان و نکتۀ عارفان / بسته اند این بی حیایان بر زبان

تایید

ارتباط میان کدام دسته از واژگان متفاوت است؟ (0.5 نمره)

سزاوار و شایسته- مهربان و رحیم- شیطان و ابلیس

نوا و توشه- مرگ و فنا- ورق و برگ

بحر و دریا- عمق و ژرفا- آهنگ و موسیقی

درخت و شاخه- منظومۀ شمسی و عطارد- رایانه و حافظه

تایید