آزمون علوم و فنون 1 پایانی کلاس دهم خرداد 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

کد ملی خود را وارد نمایید *

تایید

شیوۀ تقسیم بندی کدام سبک زیر بر اساس هدف بوده است؟ (0.5 نمره)

سبک فُکاهی

سبک دورۀ مشروطه

سبک عرفانی

سبک عالمانه

تایید

چند بیت زیر موازنه دارد ؟ نه ترصیع

«چرخ ارچه رفیع خاک پایت /عقل ارچه بزرگ طفل راهت

گر بخوانی این بود سرگشتگی / ور برانی این بود برگشتگی

درپناه اوست موجودی که هست / وز رضای اوست مقصودی که هست» (0.5 نمره)

دو

سه

یک

تایید

کدام بیت ردیف ندارد؟ (0.5 نمره)

خرامان بشد سوی آب روان / چنان چون شده باز جوید روان

آن شب قدری که گویند اهل خلوت امشب است /یارب این تاثیر دولت از کدامین کوکب است

شب عاشقان بی دل چه شبی دراز باشد / تو بیا کز اول شب در صبح باز باشد

تایید

مفهوم بیت زیر چیست؟

قطرۀ آبی که دارد در نظر گوهر شدن/ از کنار ابر تا دریا تنزّل بایدش

(0.5 نمره)

فروتنی

به مقامات بالا رسیدن

تحمل و صبر

توکل

تایید

کدام گزینه در مورد سجع های عبارت زیر درست نیست؟

«شناخت تو ما را امان و لطف تو ما را عیان،

چه عزیز است او که تو او را خواهی ور بگریزد او را در راه آری.

الهی تا به تو آشنا شدم از خلق جدا شدم.» (0.5 نمره)

آشنا / جدا سجع مطرف

خواهی / آری سجع مطرف

امان/ عیان سجع متوازی

تایید

اگر دو واژۀ ...............و............... در بیت زیر سجعشان متوازی بود این بیت آرایۀ ترصیع داشت نه موازنه.

هم عقل دویده در رکابت / هم شرع خزیده در پناهت

(0.5 نمره)

عقل - شرع

دویده -خزیده

رکابت - پناهت

تایید

قافیۀ کدام بیت اشکال و ایراد دارد؟ (0.5 نمره)

بیامد بر آن سفره و نان لذیذ / نبودش بس آگه که راهش حضیض

یار بد مار است هین بگریز از او / تا نریزد بر تو زهر آن زشت خو

تایید

آرایۀ نوشته شده در کمانک روبروی کدام بیت نادرست است؟ (0.5 نمره)

سر ارادت ما و آستان حضرت دوست / که هر چه بر سر ما می رود ارادت اوست (واج آرایی)

روشنی روز تویی ، ماه شب افروز تویی ( سجع)

گلاب است گویی به جویش روان / همی شاد گردد زبویش روان (تکرار)

تایید

جناس تام (همسان) در کدام بیت آمده است؟ و در چه کلماتی؟ (0.5 نمره)

بر دوخته ام دیده چو باز از همه عالم / تا دیدۀ من بر رخ زیبای تو باز است (جناس تام در کلمۀ باز)

بی عمر زنده ام من و این بس عجب مدار / روز فراق را که نهد در شمار عمر(جناس تام در کلمۀ عمر)

تایید

صورت صحیح خط عروضی این مصرع کدام گزینه است؟

«این مکتب از کجاست که خود خطّ عاشقی است» (0.5 نمره)

این مکتبز کجاست کِ خُد خط طِ عاشقیست

این مکتبز کجاست که خُد خط عاشقیست

این مکتب از کجاست کِ خود خطّ عاشقیست

تایید

کدام ویژگی زبانی دربارۀ این دو بیت نادرست است؟

همیشه شاد و ندانستمی که غم چه بود/ دلم نشاط و طرب را فراخ میدان بود

تو رودکی را ای ماهرو،کنون بینی /بدان زمانه ندیدی که این چنینان بود (0.5 نمره)

کوتاهی جملات

استفاده از دو نشانه برای یک متمم

کاربرد کم لغات عربی

کاربرد دستور تاریخی مثل «می» در ندانستمی

تایید

لحن و آهنگ و موسیقی کدام بیت با بقیه فرق دارد؟ (0.5 نمره)

بیا تا همه دست نیکی بریم / جهانِ جهان را به بد نسپریم

چو برخاست از دشت گرد سپاه / کس آمد برِ رستم از دیدگاه

بیامد به ایران که جوید نبرد / سر هم نبرد اندر آرد به گرد

شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل / کجا دانند حال ما سبکباران ساحل ها

تایید

با توجه به این چند بیت کدام مورد از قلمروهای زبانی،ادبی و فکری نادرست است؟

گرچه دانی که نشنوند بگوی /هر چه دانی زنیک خواهی و بد

زود باشد که خیره سر بینی / به دو پای اوفتاده اندر بند

دست بر دست می زند که دریغ / نشنیدم حدیث دانشمند (0.5 نمره)

جمله ها ساده و کوتاهند و قالب شعر قطعه است

مفاهیم « پشیمانی انسان پند ناپذیر »و «نیک خواه دیگران بودن» از آن فهمیده می شود.

این شعر جز ادبیات حماسی است.

بیت سوم آرایۀ کنایه دارد(دست بر دست زدن)

تایید

حروف اصلی قافیه و حرف رَوی و حرف الحاقی در بیت زیر به ترتیب کدام است؟

در هوایت بی قرارم روزو شب / سر زکویت برندارم روز و شب (0.5 نمره)

ارَم /َم /َم

رَم / ر / ب

ار / ر / َم

تایید

از عوامل مهم پیشرفت و گسترش زبان و ادبیات فارسی قرن 5و6 کدام مورد نیست؟ (0.5 نمره)

فتوحات غزنویان و لشکرکشی های آنان

توسعۀ مدارس و مراکز تعلیم

گسترش عرفان و تصوف

گرایش شاهان در جلب عالمان

تایید

مفهوم کدام بیت با بقیه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

گر بنوازی به لطف ور بگدازی به قهر / حکم تو بر من روان زجر تو بر من رواست

دل مرا زغم عشق سرزنش مکنید / که دل به سرزنش از عشق وا نمی گردد

هر چه بر من قضای تو بنوشت / همه نیکو بود نباشد زشت

تایید

تقطیع هجایی کدام واژه طبق حذف همزه انجام شده است؟ (0.5 نمره)

خود آموز ---u

هم آواز u--u

تایید

رکن بندی این مصراع کدام یک از گزینه هاست؟

«مروّت نباشد بر افتاده زور»

(0.5 نمره)

مُ رُو وَت/ نَ با شَد / بَ رُف تا / دِ زور

مُ رُو وت نَ / با شَد بَ رُف / تا دِ زور

تایید

کدام جمله دربارۀ پاره های کلام صحیح نیست؟ (0.5 نمره)

هیچ واژه ای در زبان فارسی با مصوّت آغاز نمی شود

مصوّت بلند پیش از ن ساکن کوتاه به حساب می آید.

در تقطیع یک مصراع هجای کشیده معادل یک هجای بلند و یک هجای کوتاه است

تعداد هجاهای یک کلمه با تعداد صامت های آن کلمه برابر است

تایید

متن زیر مربوط به کدام دورۀ نثر است و دو مورد از ویژگی های این نثر چیست؟

بیستم صفر سنۀ438 به شهر تبریز رسیدم و آن پنجم شهریور قدیم بود. شهری آبادان. مرا حکایت کردند که بدین شهر زلزله افتاد. بعضی از شهر خراب شده بود و گفتند چهل هزار آدمی هلاک شده بودند. (سفرنامۀ ناصر خسرو)

(0.5 نمره)

دورۀ غزنوی و سلجوقی / حذف فعل به قرینه / افزایش لغات فارسی نسبت به دوره های قبل

دورۀ غزنوی و سلجوقی / حذف فعل به قرینه/ آوردن «را» در معنای حرف اضافه

دورۀ سامانی / کوتاهی جمله ها / آوردن « را» در معنای«به»

تایید

علامت هجایی کدام واژه برابر آن درست است؟ (0.5 نمره)

نامه -/-

وطن -/-u

قصّه -/u

خواری -u/-

تایید

کدام دسته از کلمات زیر علاوه بر جناس ،اشتقاق هم دارند؟ (0.5 نمره)

جود / سجود

عمل / عامل

گِل /گُل

یاد /یار

تایید

واژۀ «از»........هجا و .........واج دارد و علامت هجایی آن............است (0.5 نمره)

یک ، سه ،/-u/

دو ، دو ،/-/

یک ، سه، /-/

تایید

اطلاعات داده شده دربارۀ قافیۀ این بیت در کدام گزینه صحیح است؟

«بشنو از نی چون حکایت می کند / وز جدایی ها شکایت می کند»

(0.5 نمره)

حروف مشترک قافیه:ایت / حروف اصلی: ت / الحاقی: َت/ حرف روی: د

حروف مشترک قافیه: ِکایت / حرف اصلی : َت / الحاقی: ندارد / حرف روی: ت

تایید

آرایه های کدام بیت روبروی آن صحیح نوشته شده است؟ (0.5 نمره)

زگرز تو خورشید گریان شود / ز تیغ تو بهرام بریان شود(تشخیص - اشتقاق)

ای بسا شاعر که او در عمر خود نظمی نساخت / وی بسا ناظم که او در عمر خود شعری نگفت( اشتقاق-ترصیع)

مرا زمانه ز یارم به منزلی انداخت / که راضی ام به نسیمی کز آن دیار آید(واج آرایی - جناس افزایشی)

تایید

منظور ازنثر................ که در قرن ششم هجری رواج یافت،آوردن آرایه های ادبی فراوان و نمونه هایی از اشعار و امثال در شعر است. (0.5 نمره)

مصنوع

موزون

فنی و مصنوع

فنی

تایید

علامت هجایی این مصرع چیست؟

«جفا پل بود بر عاشق شکستی»

(0.5 نمره)

U/--U/--U---

-U-/--U-/--U-

U/---U/---U--

تایید

از استادان مسلّم موعظه ونصیحت در قرن 5و4 که قصیدۀ کمال و تمام در این موضوع دارد..............است که سپس.........شیوۀ او را ادامه داد. (0.5 نمره)

کسایی مروزی/ناصرخسرو

ناصر خسرو/کسایی مروزی

رودکی/ناصر خسرو

شهید بلخی/ کسایی مروزی

تایید

کدام واژه می تواند جایگزین مناسبی برای جای خالی باشد به طوری که ارزش موسیقی این دو کلمه از نظر نوع سجع بالا باشد؟«تاب» و «.......» (0.5 نمره)

قاب

کتاب

سیب

تار

تایید

همۀ ویژگی های نثر قرن ششم در این عبارات دیده می شود به جز.........

«روزی صیاد دام بنهاد.گربه در دام افتاد و بماند و موش به طلب طعمه از سوراخ بیرون رفت. راسویی از جهت او کمین کرده بود.موش سوی درخت التفاتی نمود،بومی قصد او داشت.با خود گفت: درِ بلاها باز است و انواع آفت به من محیط و راه مخوف، با این همه دل از خود نشاید بُرد.» (کلیله و دمنه) (0.5 نمره)

این متن جز متن های فنّی است و نصرالله منشی آن را ترجمه کرده است.

نثر این متن داستانی است

آرایه ی تشبیه و جناس در جملۀ آخر به چشم می خورد( انواع آفت به من....... نشاید برد.)

به کار بردن واژه های مهجور عربی همچون « التفات و مخوف»

تایید