آزمون علوم و فنون 2- خرداد 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی خود را وارد نمایید *

تایید

کد ملی خود را وارد نمایید *

تایید

وزن کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

هرکجا گل کرد داغی بر دل دیوانه سوخت / این‌چراغ بیکسی تا سوخت در ‌ویرانه سوخت

دل به زلف یار هم آرام نتوانست‌کرد / این مسافر منزلی در شام نتوانست کرد

ای خیال قامتت آه ضعیفان را عصا / بر رخت نظاره‌ها را لغزش از جوش صفا

زخم تیغی ز تو برداشته‌ام همچو هلال / ریشه‌واری‌ به ‌نظر کاشته‌ام همچو هلال

تایید

کدام بیت قافیۀ درونی ندارد؟ (0.5 نمره)

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیش ناخوشم / چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون / پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

ای ساربان آهسته ران کآرام جانم می‌رود / وآن دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

با آن همه بیداد او وین عهد بی‌بنیاد او / در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می‌رود

تایید

کدام شاعر درست معرفی نشده است؟ (0.5 نمره)

کلیم کاشانی: ضرب‌المثل‌ها و الفاظ محاوره سخن او را برجسته ساخته است. وی در ابداع مضامین مشهور است.

صائب تبریزی: معروفترین شاعر سبک هندی و از پرکارترین شاعران فارسی‌زبان است.

وحشی بافقی: سبک شعرش حد واسط سبک دورۀ خراسانی و سبک هندی است و واقع‌گرایی و واسوخت شاخصۀ اصلی آن است

بیدل دهلوی: از ویژگی‌های عمدۀ شعر او، استعاره‌های رنگین، خیال‌انگیز و سرشار از ابهام است.

تایید

کدام گزینه دربارۀ نویسندة کتاب جامع‌التواریخ نادرست است؟ (0.5 نمره)

از چهره های علمی و سیاسی عصر ایلخانان به شمار می رود.

مهم ترین کتاب او به نثری عالمانه و پخته نوشته شده است.

اقدام مهم فرهنگی او تأسیس عمارت ربع رشیدی در شیراز بود.

وزیر مقتدر غازان‌خان و اولجایتو بوده است.

تایید

در کدام گزینه به شاعران مهم قرن دهم هجری اشاره شده است؟ (0.5 نمره)

بابافغانی شیرازی - رضا عباسی - کلیم کاشانی

وحشی بافقی - بابافغانی شیرازی - محتشم کاشانی

وحشی بافقی - کلیم کاشانی - رضا عباسی

بیدل دهلوی - بهزاد - وحشی بافقی

تایید

کدام گزینه دربارۀ تاریخ ادبیات قرن دهم درست است؟ (0.5 نمره)

جریان مکتب وقوع-واسوخت، بازتاب طبیعی محیط اجتماعی این عصر بود.

بعد از ظهور شاعرانی چون سعدی، مولانا و حافظ، فرصت رشد ادبیات فارسی فراهم شد.

اوضاع سیاسی و اجتماعی این قرن به تبع اوضاع ادب فارسی، آشفته بود.

جریان شعر بابافغانی، شعر سعدی را به سوی سبک هندی کشاند.

تایید

سبک کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

مکن ای شمع با من سرکشی، کز پاکدامانی / به یک خمیازه خشک از تو قانع همچو محرابم

هستی موهوم موج سرابی بیش نیست / به که بر لوح وجود خود خط باطل کشم

شبهای عاشق را گهی صبح طرب کمتر دمد / کز ناوک غمزه زنان پیکانش در بستر دمد

خاکساری ز شکایت دهنم دوخته است / نقش پایم که به هر راهگذار ساخته‌ام

تایید

ابیات زیر به سبک عراقی سروده شده است. مشخص کنید که کدام یک از آن‌ها اضطراب سبکی دارد. (0.5 نمره)

بر این یکی شده بودم که گرد عشق نگردم / قضای عشق درآمد بدوخت چشم درایت

به هیچ صورتی اندر نباشد این همه معنی / به هیچ سورتی اندر نباشد این همه آیت

ملامت من مسکین کسی کند که نداند / که عشق تا به چه حد است و حسن تا به چه غایت

مرا سخن به نهایت رسید و فکر به پایان / هنوز وصف جمالت نمی‌رسد به نهایت

تایید

ترتیب قرار گرفتن ابیات به لحاظ داشتن آرایه‌های «تشبیه، تشخیص، تلمیح، مجاز و کنایه » کدام است؟

الف) هرکجا رندی است در میخانه ای / جرعه ای از جام ما نوشیده اند

ب) به می پرستی از آن نقش خود زدم بر آب / که تا خراب کنم نقش خود پرستیدن

ج) من سرگشته هم از اهل سلامت بودم / دام راهم شکن طرّه ی هندوی تو بود

د) مرا تحمل باری چگونه دست دهد / که آسمان و زمین برنتافتند و جبال

ه) آب چشمم که بر او منت خاک در تو است / زیر صدمنّت او خاک دری نیست که نیست (0.5 نمره)

ب، ه د، ج، الف

د، ب، ه، الف، ج

ج، الف، ه، د، ب

ج، ه، د، الف، ب

تایید

قافیه کدام بیت نادرست است؟ (0.5 نمره)

در زمان از سوی میدان نعره‌ها / می‌رسید از خلق و پر می‌شد هوا

نقد رفت و کاله رفته و خانه‌ها / ماند چون چغدان در آن ویرانه‌ها

راز را اندر میان آور شها / رو مکن در ابر پنهانی مها

خرده‌کاری‌های علم هندسه / یا نجومو علم طب و فلسفه

تایید

آرایه های بیتِ زیر کدام‌اند؟

«ای ز مژگان تو در چشم گلستان خارها / گل ز سودای رخت افتاده در بازارها» (0.5 نمره)

ایهام، تضاد، اسلوب معادله، مراعات نظیر

تشبیه، پارادوکس، مراعات نظیر، تضاد

ایهام تناسب، اسلوب معادله، تشخیص، کنایه

تشبیه، ایهام تناسب، کنایه، تشخیص

تایید

سبک کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

صوفی شهر بین که چون لقمه شبهه می‌خورد / پاردمش دراز باد آن حیوان خوش علف

غمزه‌ات دل می‌برد، چشم توام، خون می‌خورد / روز و شب آن در شکار، این در شراب، افتاده است

چه سود ازین که بلندست دامن فانوس؟ / چو هیچ وقت نیامد به کار گریهٔ شمع

شراب وصلت اندرده که جام هجر نوشیدم / درخت دوستی بنشان که بیخ صبر برکندم

تایید

در کدام بیت اختیار شاعری «تبدیل هجای کشیده/کوتاه به بلند در هجای پایانی» صورت نگرفته است؟ (0.5 نمره)

در عهد زلفش یک جمع شیدا / در دور چشمش یک شهر مفتون

کرد آنچنان جمالی در کنج خانه ضایع / بر عشق من ستم کرد بر حسن خویشتن هم

مردم و از دلم نرفت آرزوی جمال او / وه که ز مرگ هم نشد در ره عشق چاره‌ام

دل که ز جان سیر گشت خون جگر می‌خورد / بر سر خوان غمت باز به مهمانی است

تایید

علاقۀ (نوع) مجاز در کدام گزینه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

هر صبحدم کاندر غمش جام دمادم در کشم / چشمم بیاد لعل او در خون کشد آیاق را

هیچ‌کس بر تربت مستان نگرید جز قدح / هیچ‌کس درماتم رندان ننالد جز رباب

عالم از لعل تو پر شور است و لعلت پرشکر / فتنه از چشم تو بیدار است و چشمت مست خواب

به عشوه توبهٔ شهری شکسته است / به غمزه پردهٔ خلقی دریده است

تایید

نوع تشبیه در کدام گزینه متفاوت است؟ (0.5 نمره)

مهر رخسار تو در جان من شوریده دل / همچون ماه چارده در کنج ویران تافته است

در چمن هر دم که چون عرعر خرامان می‌شدی / خنده بر بالای سرو بوستان می‌آمدت

ای که شهد شکربن تو برد آب نبات / خاک خاک کف پای تو شود آب حیات

از چمن زیباتر از قدت کجا خیزد نهال / وز شکر شیرین‌تر از خطت کجا روید نبات

تایید

کدام بیت را نمی توان در زمرۀ اشعار «وقوع و واسوخت» جای داد؟ (0.5 نمره)

من چو رفتم زین در و برکندم از مهر تو دل / هرکجا خواهی رو و با هرکه خواهی یار باش

خواستی کز ساغر حسرت خورم خون جگر / ورنه در بزم رقیبان جرعه نوشیدن چه بود؟

مکن آن نوع که آزرده شوم از خویت / دست بر دل نهم و پا بکشم از کویت

گرچه شده‌ام چو مویش از غم / یک موی نخواهم از سرش کم

تایید

در کدام بیت هر دو نوع استعارۀ مصرحه (آشکار) و مکنیه (پنهان) به کار نرفته است؟ (0.5 نمره)

چون صبا شرح گلستان جمالت می‌داد / از هوا دامن گل برسرصحرا می‌ریخت

قدح از لعل تو هر لحظه حدیثی می‌راند / وز لب روح‌فزا راح مصفا می‌ریخت

در قدم‌های خیال تو به دامن هر دم / چشم دریا دل من لؤلؤ لالا می‌ریخت

ز شوق نرگس مستت خطیب جامع شهر / چو چشم شوخ تو مست است پیش محرابی

تایید

بیت «دامن کشان همی‌شد در شرب زرکشیده/ صد ماهرو ز رشکش جیب قصب دریده» در کدام بحر سروده شده است؟ (0.5 نمره)

هزج مثمن اخرب

رمل مثمن مخبون

رجز مثمن سالم

مضارع مثمن اخرب

تایید

در کدام بیت اختیار شاعری «تغییر کمیت مصوت بلند به کوتاه» صورت نگرفته است؟ (0.5 نمره)

پیام اهل دل است این خبر که سعدی داد / نه هر که گوش کند معنی سخن داند

خضری چو کلک سعدی همه روز در سیاحت / نه عجب گر آب حیوان به درآید از سیاهی

چون جان سپردنی است به هر صورتی که هست / در کوی عشق خوش‌تر و بر آستان دوست

خصمی که تیر کافرش اندر غزا نکشت / خونش بریخت ابروی همچون کمان دوست

تایید

الگوی قافیه در کدام بیت «مصوت+صامت+صامت+حروف الحاقی» نیست؟ (0.5 نمره)

از عطای شاه شادی می‌کنند / رقص می‌آرند و کف‌ها می‌زنند

من ز دیگی لقمه‌ای نندوختم / کف سیه کردم دهان را سوختم

ور نمودی عیب و کژ کم باختی / یک طبیبی داروی او ساختی

که به بوی دل در آن می بسته‌اند / خم بادهٔ این جهان بشکسته‌اند

تایید

جاهای خالی عبارت زیر را به ترتیب کدام گزینه کامل می کند؟

سبک عراقی از اوایل قرن .................. تا اوایل قرن .................. به مدت .................. سال سبک غالب متون ادب فارسی بود. مغولان در اوایل قرن .................. به نواحی مرزی ایران حمله کردند. بزرگانی چون .................. و فریدالدین عطار نیشابوري در یورش ویرانگر مغول کشته شدند. .................. ّ ، مداح جلال الدین خوارزمشاه، نیز در سال .................. ق به دست مغولان در .................. کشته شد. (0.5 نمره)

هشتم – دهم – دویست – هفتم – نجم الدین کبری – کمال الدین اسماعیل – 735– اصفهان

هفتم – دهم – سیصد – هفتم – نجم الدین کبری – کمال الدین اسماعیل – 635– اصفهان

هفتم – دهم – سیصد – ششم – نجم الدین رازی – جمال الدین عبدالرزاق – 835– خراسان

هفتم – نهم – دویست – ششم – نجم الدین رازی – جمال الدین عبدالرزاق – 635– نیشابور

تایید

تعداد حذف همزه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش/ که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم

شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم / نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم

در آب و رنگ رخسارش چه جان دادیم و خون خوردیم/ چو نقشش دست داد اول رقم بر جان سپاران زد

من از رنگ صلاح آن دم به خون دل بشستم دست / که چشم باده پیمایش صلا بر هوشیاران زد

تایید

کدام بیت قلندرانه نیست؟ (0.5 نمره)

گفت تسبیحم بیفکندم ز دست / تا توانم بر میان زنار بست

روی به دین کن که قوی پشتی است / پشت به خورشید که زردشتی است

شیخ ایمان داد و ترسایی خرید / عافیت بفروخت رسوایی خرید

دل ز دین خویشتن آزاد کرد / نه ز کعبه نه ز شیخی یاد کرد

تایید

«خلا‌ق‌المعانی ثانی» لقب کدام شاعر است؟ (0.5 نمره)

بیدل دهلوی

کلیم کاشانی

صائب تبریزی

طالب آملی

تایید

وزن بیت «گر مسلمانی از این است که حافظ دارد / آه اگر از پی امروز بود فردایی» کدام است؟ (0.5 نمره)

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع‌لن

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع‌لن

تایید

وزن کدام بیت دوری (همسان دولختی) نیست؟ (0.5 نمره)

به تو نقش صحبت ما چقدر بجا نشسته / توبه ناز و ما درآتش‌ تو به خواب و ما نشسته

حرفم همه از مغز است از پوست نمی‌گویم / آن را که به جز من نیست من اوست نمی‌گویم

بی‌ گریه نیست ممکن تعمیر حسرت دل / تا سیل می‌خرامد ویرانه را عروسی‌ است

دل از نیرنگ آگاهی، به چندین پیشه می‌افتد / گره از دانه چون واشد، به دام ریشه می‌افتد

تایید

کدام بیت براساس الگوی هجایی «--U/ U--U/ U--U/ U--» سروده شده است؟ (0.5 نمره)

تا چشم تو شد ساغر دوران تغافل / خون دو جهان ریخت به دامان تغافل

گل بر رخت‌ گشود نقاب‌ کشیده را / آیینه آب داد ز روی تو دیده را

به خاک ناامیدی نیست چون من خفته در خونی / زمین چاره تنگ و بر سر افتاده‌ است گردونی

مزد تلاشم به رهت دیده ندارد گهری / آبله‌ای ‌کو که نهم در قدم خویش سری

تایید

زمینۀ حماسه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

به رسم نماز آمدندیش پیش / و زو برگرفتند آیین خویش

به پیش اندرون کاویانی درفش / جهان زو شده سرخ و زرد و بنفش

برآویخت با دیو پولادوند / بینداخت آن تاب داده کمند

به هر برزنی جشنگاهی سده / همه‌گرد بر گردش آتشکده

تایید

کدام بیت سرودۀ «کلیم کاشانی» نیست؟ (0.5 نمره)

بی‌اختیار می‌بردم اشک، چون کنم؟ / خاشاک، سیل را نتواند عنان گرفت

تا امیدت نشود یأس به راحت نرسی / این نهالی است که تا خشک نشد بار نداد

بسترم برداشت موج از استخوان پهلویم / می‌کنم بر بوریا گر تکیه خارا می‌شود

بر سر کوی وصل تو مرغ صفت پریدمی / آه! اگر نسوختی آتش هجر بال من

تایید

کدام اختیارات شاعری در بیت «مست بگذشتی و از خلوتیان ملکوت / به تماشای تو آشوب قیامت برخاست» وجود ندارند؟ (0.5 نمره)

آوردن فاعلاتن به‌جای فعلاتن- بلند دانستن هجای پایانی

تغییر کمیت مصوت‌های بلند- ابدال

قلب- حذف همزه

تغییر کمیت مصوت‌های کوتاه- ابدال

تایید

دلایل رواج مناظره و نقد ادبی در سبک هندی کدام موارد است؟ (0.5 نمره)

آشنایی ایرانیان با اروپا- دایر شدن مراکز تجمعی

آشنایی ایرانیان با اروپا- رفاه اقتصادی عوام

عدم وابستگی شعر به دربار- دایر شدن مراکز تجمعی

عدم وابستگی شعر به دربار- رفاه اقتصادی عوام

تایید

سبک متن زیر چیست؟

«و در آن حوالی مرغزاری بود که ماه رنگ آمیز از جمال صحن او نقش بندی آموختی و زهره مشک بیز از نسیم اوج او استمداد گرفتی.

نموده تیره و منسوخ با هوا و فضاش / صفای چرخ اثیر و صفات باغ ارم

و در وی سباع و وحوش بسیار، و ملک ایشان شیری که همه در طاعت و متابعت او بودندی و در پناه حشمت و حریم سیادت او روزگار گذاشتندی. چندانکه صورت حال این شگال بشنود او را بخواند و بدید و بهر نوع بیازمود، و پس بچند روز با وی خلوت فرمود و گفت: ملک ما بسطتی دارد و اعمال و مهمات بسیار است، و بناصحان و معینان محتاج باشیم، و بسمع ما رسانیده‌اند که تو در زهد و عفت منزلتی یافته ای، و چون ترا بدیدیم نظر بر خبر راجح آمد و سماع از عیان قاصر.» (0.5 نمره)

فنی

بینابین

ساده

معاصر

تایید

کدام بیت سرودۀ «عبدالرحمان جامی» نیست؟ (0.5 نمره)

توبۀ زهد چو با شیشه می کرده مصاف / لله الحمد که بر توبه شکست آمده است

تا نمودی دو لب به میخانه / دلق و تسبیح زاهدان گرو است

صد خارم از فراق تو در پای دل شکست / وز گلشن وصال تو نامد گلی به دست

دردا که دل آگه نشد از لذت دردی / خون می‌خورم از آبله بر نیش نبردن

تایید

کدام بیت به سبک خراسانی سروده نشده است؟ (0.5 نمره)

بمان تا زمین است شاه زمین / بزی تا زمان است فخر زمان

یکی سرو سیمین بپرورده ناز / برش مشک و شاخش بریشم نواز

مریم بکر معانی را منم روح‌القدس / عالم ذکر معالی را منم، فرمان روا

رخ ویسه پدید آمد ز پرده / دل رامین شد از دیدنش برده

تایید

ترتیب توالی ابیات، به لحاظ داشتن آرایه های «ایهام تناسب، حسن تعلیل، کنایه، اسلوب معادله و پارادوکس» کدام است؟

الف) از آن به خاک درت مست می سپارم جان / که هم به کوی تو مستم به خاک بسپارند

ب) خفتۀ بیدار گیر، گرچه ندیدی ببین / چشم پر از خواب خویش، دیدۀ بیدار من

ج) صد هزاران بلبل خوشگوست در باغ وجود / گر نباشد چون تو ای سلمان هزاری گو مباش

د) ماه از اثر مهر رخت یافت نشانی / زان روی جهانی به جمالش نگران شد

ه) به غیر اشک کسی حال دل نمی‌داند / همیشه طفل ز دیوانگان خبر گیرد (0.5 نمره)

د، الف، ج، ه، ب

ج، د، الف، ه، ب

ب، ج، الف، د، ه

ج، د، ب، الف، ه

تایید

کدام بیت در بحر «متقارب مثمن محذوف» سروده شده است؟ (0.5 نمره)

به کوی می‌فروشانش به جامی بر نمی‌گیرند / زهی سجادۀ تقوا که یک ساغر نمی‌ارزد

دل از من برد و روی از من نهان کرد / خدا را با که این بازی توان کرد

مگر چهرهٔ دخت افراسیاب / نماید مرا بخت فرخ بخواب

نه رازش می‌توانم گفت با کس / نه کس را می‌توانم دید با وی

تایید

قاعدۀ قافیه در کدام بیت متفاوت است؟ (0.5 نمره)

ای خرد کو پند شکرخای تو؟ / دور توست این دم چه شد هیهای تو؟

مظهر لطف خدایی گشته‌ام / لوح شرح کبریایی گشته‌ام

چون بحیلتشان به میدان برد او / روی خود ننمودشان بس تازه‌رو

مال مار آمد که در وی زهرهاست / و آن قبول و سجدهٔ خلق اژدهاست

تایید

کدام اثر در قالب مثنوی سروده شده است و هر فصل آن به یکی از مباحث عرفانی اختصاص دارد؟ (0.5 نمره)

لمعات

موش و گربه

گلستان

عشاق‌نامه

تایید

تعداد تشبیهات در کدام گزینه بیش‌تر است؟ (0.5 نمره)

با سرو قامتت شمشاد گو مروی / با ماه طلعت خورشید گو متاب

رخسارش آتش و دل بیچارگان سپند / لعل لبش می و جگر خستگان کباب

به کین اندرون چون نهنگ بلاست / به زین اندرون تیز‌چنگ اَژدهاست

تا کند مرغ دلم را چون کبوتر پای بند / برکنار دانه دام از مشک ناب انداخته است

تایید

در کدام بیت تشبیه مرکب وجود ندارد؟ (0.5 نمره)

ورد سحرم زمزمهٔ نغمهٔ چنگ است / و آهنگ مناجات من آواز رَباب است

شکنج طره‌اش برچهره گویی / که از شب سایبان برآفتاب است

لعل تو در چشم من باده بود در قدح / مهر تو در جان من گنج بود در خراب

مرغ دل من در شکن زلف دلارام / یا رب چه تذروی است که در چنگ عقاب است

تایید