آزمون‌‌ جامع دستور زبان فارسی 1400 به صورت دیجی فرم

نام و نام خانوادگی :
نام‌پایه:
نام‌مدرسه: *

تایید

۱- نوع 《را》 در کدام گزینه متفاوت
است؟

ا) گفت ما را هفت وادی در ره است

2) چون‌ بود کاقلیم ما را شاه نیست

3) هر آن دل را که سوزی نیست دل نیست

4) لیک چشم وگوش را آن نور نیست

تایید

۲- در کدام گزینه ، جمله‌ی چهارجزیی با مفعول و مسند دیده می‌شود؟

1) ‌احمق ، کتاب دید و گمان کرد عالِم است / خودبین‌ به کشتی آمد و پنداشت ناخداست

2) کیست تا سازد ز راه و رسم هستی آگهم / عشق خاکم را ز صحرای دگر آورده است

3) به آب دیده پروردم نهالت را چه دانستم / که بر هر بی بصر بارد ثمر نخل ثمربارت؟

4) چه شب است یارب امشب که در انتطار روزش / همه اختران شمردیم و نیامد آفتابی؟

تایید

۳- در تمام ابیات به جز بیت گزینه ی ...
حذف فعل به قرینه‌ی معنوی رخ داده است؟

1 ) به‌ نام خدایی که جان آفرید. / سخن گفتن اندر زبان آفرید

2) سر پادشاهان گردن فراز. / به درگاه او بر زمین نیاز

3) مر او را رسد کبریا و منی. / که ملکش قدیم است و ذاتش غنی

4) کلاه سعادت یکی بر سرش / گلیم شقاوت یکی بر برش

تایید

۴- در متن‌ زیر ، چند ترکیب وصفی وجود دارد؟

درست‌گفته‌باشم‌ ، این‌تاریخ ادبیّات‌زبان
فارسی نیست ؛ زیرا از یک طرف آثار کسانی که به فارسی سخن گفته اند ولی
از نژاد ایرانی نبوده‌اند ، در این کتاب مورد‌ بحث قرار نگرفته‌است و از طرفی ،
از آثار ایرانی که به زبان های دیگر ، افکار
خود را بیان نموده اند ، سخن رفته است .

1) پنج

2) هفت

3) هشت

4) شش

تایید

۵ - نوع‌《ان 》
در مقابل کدام‌ ابیات اشتباه نوشته شده
است؟
الف) برآمد بامدادان مهر روشن
به پهنای فلک کسترد دامن (زمان)
ب) در بهاران جوش بلبل دیده ای
رستخیز غنچه و گل دیده ای (زمان)
پ) روزی که رَوی مست‌وخرامان ‌سوی بازار
در شهر یکی صومعه آباد نیابند(نسبت)
ت)آن‌ها‌که‌‌ تو می‌کنی بر این دل
از دل نشود به روزگاران (جمع)
ث) سر اندر سپهر اختر کاویان
چو‌ ماه درخشنده اندر میان (شباهت)

1) پ ، ث

2) پ ، ب

3) الف ، ب

4) الف ، ث

تایید

۶- در چند مورد از گروه های زیر ،
وابسته‌ی وابسته ، وجود دارد؟

سعادت دیدار همایون خداوند - این
مرد بزرگ و دبیر کافی - هزار مثقال زرِ
پاره- وزر و وبال این - فرزند این پدر -
احوال و عادات وی - حساب و توقّف
و پرسش قیامت - کران رود هیرمند-
خبری سخت ناخوش - اضطراب و تشویش بزرگ

1) شش

2) پنج

3) هفت

4) چهار

تایید

۷) کدام‌فعل در متن زیر دیده نمی‌شود؟

《 و می‌اندیشید / که نبایستی بگوید
هیچ / بس که بی‌شرمانه و پست است
این‌ تزویر / چشم‌ را باید ببندد تا نبیند
هیچ / بعدی چندی که گشودش چشم
/ رخش خود را دید /گویی از تن حسّ
و هوشش رفته‌ بود و داشت می‌خوابید》

1) ماضی استمراری

2) ماضی مستمر

3) مضارع‌اخباری

4) ماضی‌التزامی

تایید

۸- چند‌ واژه از واژگان زیر 《هم‌آوا》
دارند؟
《طین - خواست - قربت - طوع -
رغبت - قهر - ذلّت - اَزل - قالب -
موضع》

1) شش

2) چهار

3) سه

4) پنج

تایید

۹- در کدام گزینه یکی از فعل‌ها علاوه
بر‌ مفعول ، نیازمند مسند نیز هست؟

1) گفتم‌ خراج مصر طلب می کند لبت / گفتا در این معامله کم تر زیان کنند

2) گفتم صنم پرست مشو با صمد نشین / گفتا به کوی عشق هم این و هم آن کنند

3) گفتم هوای میکده غم می‌برد ز دل. / گفتا خوش آن کسان که دلی شادمان کنند

4) گفتم‌ دعای دولت او ورد حافظ است. / گفت این دعا ملایک هفت آسمان کنند

تایید

۱۰- در کدام گزینه علاوه بر مضاف‌الیه مضاف‌الیه ، صفت مضاف‌الیه نیز دیده
می‌شود؟

1) ز وصل روی جوانان تمتعی بردار. / که در کمین گه عمر است مکر عالم پیر

2) نعیم‌هر دو جهان پیش عاشقان به جُوی. // که این متاع قلیل است و آن عطای کثیر

3) بر آن سرم که ننوشم می و گنه نکنم / اگر موافق تدبیر من شود تقدیر

4) چو لاله در قدحم ریز ساقیا می و مَشک. / که نقش خال نگارم نمی‌رود ز ضمیر

تایید

۱۱ - در کدام بیت جمله ی مرکّب دیده نمی‌شود؟

1) دل ما را شکیب از جان نباشد. / ور از جان باشد از جانان نباشد

2) مرا دشوار ازو باشد صبوری. / ز جانان دل صبور آسان نباشد

3) مرا چون عشق مهمان است حاکم. / فضولی تر از این مهمان نباشد

4) غمت شد در دل شوریده ساکن. / که جای گنج جز ویران نباشد

تایید

۱۲- تعداد ترکیب اضافی در کدام بیت
بیشتر است

1) چون‌کمان‌ روزی که پشت‌ من ز پیری خم شود. / حلقه‌ی گوش جوانان ساز گفتار مرا

2) چشم‌ زارم‌ را مطیع نفس بی پروا مکن. / بر سرم ویران مگردان خار دیوار مرا

3) سینه‌ام‌ را همچو روی ساده‌رویان صاف کن. / خانه‌ی آیینه‌گردان‌ طبع هموار مرا

4) شست‌و‌شویی ده به آب رحمت خود هر سحر / از سیاهی چون لباس صبح‌ دستار مرا

تایید

۱۳- نوع وابسته ی وابسته ی مشخص شده در مقابل همه ابیات به جز بیت...
درست نوشته شده است .

1) تا تو را نقدی است بند جان (تو)ست. / ور نداری هیچ ، جمله آنِ توست (مضاف‌الیه مضاف‌الیه )

2) خاک عالم جمع کن چون خاک بیز / بر سر دنیای (مردم‌خوار) ریز. (مضاف‌الیه مضاف‌الیه)

3) گر سر اسرار (دین) داری بگوی. / ترک این دنیای مرداری بگوی (مضاف‌الیه مضاف‌الیه)

4) زان که گر یک (لقمه) نان بخشد تو را. / صد بلا ما بعد آن بخشد تو را (ممیّز)

تایید

۱۴- نقش‌کلمات مشخص شده در بیت زیر ، به ترتیب کدام است؟

(بی‌خود ) از شعشعه‌ی پرتو
(ذاتم )کردند
(باده) از جام تجلّی صفات(م )دادند

1) مسند ، مضاف‌الیه ، مضاف‌الیه ، مفعول

2) قید ، مضاف‌الیه ، مفعول ، متمّم

3) مسند ، مفعول ، مفعول ، متمّم

4) مفعول ، مضاف‌الیه ، نهاد ، مفعول

تایید

۱۵ - در تمام ابیات ، حذف به قرینه ی معنوی وجود دارد به جز......

1) چشمم‌ به روی ساقی و گوشم به قول چنگ / فالی به چشم و گوش در این باب می‌زدم

2) ناصح به طعن گفت که رو ترک عشق کن / محتاج جنگ نیست برادر نمی‌کنم

3) به غیر عشق هر صورت که آن سر بر زند از دل. / زصحن دل همین ساعت برون رانم به جان تو

4) سرّ پنهان است اندر زیر و بم / فاش اگر گویم جهان بر هم زنم

تایید

۱۶- در کدام بیت جمله ی چهارجزیی با
مفعول و مسند دیده می‌شود؟

1) شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت. / روی مه پیکر او سیر ندیدیم و برفت

2) آن روز که پا در حرم عشق نهادیم. / سرها همه را خاک سر کوی تو دیدیم

3) هر آن نقشی که بر دیده کشیدیم. / به جز نور جمال او ندیدیم

4) تا به غایت دل ما مایل خوبان می‌بود. / در به روی همه بستیم چو رویت دیدیم

تایید

۱۷- در متن زیر چند وابسته ی وابسته
وجود دارد ؟

زبان فارسی زبان بسیار آسانی است.تا
آن‌جا که مربوط به خود زبان است ، این.نکته صحیح است ؛ لکن اگر کسی بخواهد در زبان فارسی براعت حاصل
کند ، کاری بسیار دشوار است ؛ زیرا نه
مستلزم آشنایی کامل به قرآن و احادیث
نبوی و اساطیر قدیم ایران است . بلکه
باید به علوم ممالک اسلامی شرق در
گذشته احاطه داشته باشد.

1) چهار

2) دو

3) سه

4) پنج

تایید

۱۸- نقش کلمات مشخص شده در بیت
زیر به ترتیب کدام است؟

(جان) عشّاق (سپند)رخ خود می‌دانست
و(آتش) چهره بدین ( کار ) برافروخته بود

1) نهاد ، مسند ، مفعول ، مفعول

2) نفعول ، مضاف‌الیه ، متمّم ، مفعول

3) نهاد ، مفعول ، متمّم ، متمّم

4) مفعول ، مسند ، مفعول ، متمّم

تایید

۱۹ - نقش ضمیر پیوسته به کلمه ی قافیه ، در کدام گزینه با سایر گزینه‌ها
متفاوت است ؟

1) تو را من دوست می‌دارم خلاف هر که در عالم. / اگر طعنه است در عقلم اگر رخنه است در دینم

2) و گر شمشیر بر‌گیری سپر پیشت بیندازم. / که بی شمشیر خود کُشتی به ساعدهای سیمینم

3) دلی چون شمع می‌باید که بر جانم ببخشاید. / که جز وی کس نمی‌بینم که می‌سوزد به بالینم

4) من اوّل روز دانستم که با شیرین درافتادم. / که چون فرهاد باید شُست دست از جان شیرینم

تایید

۲۰‌- در تمام ابیات به جز بیت ..... نقش
تبعی بَدَل وجود دارد.

1) میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست. / تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز

2) تو کافر دل نمی بندی نقاب زلف و می ترسم / که محرابم بگرداند خم آن دلسِتان ابرو

3) کمال است در نفس انسان سخن. / تو خود را به گفتار. ناقص‌ مکن

4) ما سیه‌گلیمان. را جز بلا نمی‌شاید. / بر دل بهایی نِه هر بلا که بتوانی

تایید

۲۱- در کدام گزینه کلمات هم آوا وجود ندارد؟

1) به کوی تو نه عجب گور عاشقان ، عجب است. / که هم خود از گِلِ عشّاق خشت بر گور است

2) جهان به دست تو دادند تا ثواب کنی. / خطا ز سر بنهی ، روی در صواب کنی

3) با زمانی دیگر انداز ای که پندم می‌دهی. / کاین زمانم گوش بر چنگ است و دل در چنگ نیست

4) گفتم خطا کردم خطا ایدون عطا باید عطا. / ای رویت آزرم ختا ای مویت آشوب تتر

تایید

۲۲- در کدام گزینه حذف به قرینه ی معنوی دیده می‌شود؟

1) یکی را ز مردان روشن ضمیر / امیر ختن داد طاقی حریر

2) ز شادی چو گلبرگ خندان شکفت. / نپوشید و دستش ببوسید و گفت

3) چه خوب است تشریف میر ختن. / وز او خوب‌تر خرقه ی خویشتن

4) کر آزاده‌ای بر زمین خُسب و بس / مکن‌ بهر قالی زمین بوس کس

تایید

۲۳- پسوند ( ان) در کلمات کدام گزینه
کاربرد یکسان ندارد؟

1) کاویان ، بابکان

2) سحرگاهان ، بهاران

3) خواهان ، کوهان

4) خندان ، گریان

تایید

۲۴ - در متن زیر چند وابسته‌ی وابسته وجود دارد؟

چشمه‌ی آب سردی که در تموز سوزان
کویر ، گویی از دل یخچالی بزرگ بیرون
می‌آید . از دامنه ی کوه های شمالی ایران به سینه ی کویر سرازیر می‌شود
و از دل ارگ مزینان سر برمی دارد.

1) سه

2) پنج

3) چهار

4) شش

تایید

۲۵- نقش قسمت های مشخص شده
در کدام گزینه درست نوشته شده است؟

1) کز آن گرمی کند (آتش) گدایی. (نهاد )

2)( دلم ) را داغ عشقی بر جبین نِه. (مفعول)

3) به سوزی ده کلامم را (روایی) (متمّم)

4) کرامت کن (درونی ) درد‌پرورد. (نهاد)

تایید

۲۶ - تعداد ترکیب اضافی در کدام گزینه
متفاوت است ؟

1) چمن حکایت اردیبهشت می‌گوید. / نه عاقل است که نسیه خرید و نقد بهشت

2) به می عمارت دل کن که این جهان خراب. / بر آن سر است که از خاک ما بسازد خشت

3) مکن به نامه‌سیاهی ملامت من مست. / که آگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت ؟

4) قدم‌ دریغ. مدار از جنازه ی حافظ. / که گرچه غرق گناه است می رود به بهشت

تایید

۲۷- ( ان) در کلمات کدام گزینه مفهومی یکسان دارد؟

1) دمان ، افتان ، دامن‌کشان

2) ماهان ، کوهان ، بابکان

3) گیلان ، دیلمان ، شایان

4) بهاران ، بامدادان ، عقدکنان

تایید

۲۸- در تمام‌ ابیات به جز بیت ....‌. وابسته ی وابسته دیده می شود.

1) دانه ی خال لب و دام سر زلف تو دید. / شد پشیمان که در این دام چرا دیر افتاد

2) دو چشم مست تو دنبال شور و شر می‌گشت. / شدم چو مست به هم چشمی اش شرور شدم

3) خیال روی تو در هر کجا که خیمه زند. / ز بی‌قراری‌ام‌ آن جا قرارگاه من است

4) دوباره فتنه ی چشم تو فتنه بر پا کرد. / دلم ز شهر چو دیوانه رو به صحرا کرد

تایید

۲۹- نقش‌ کلمات مشخص شده در کدام
گزینه یکسان نیست؟

1) چنان پهن (خوان)کَرَم گستَرَد. / که سیمرغ در قاف (قسمت) خورد

2) (محیط) است علم ملک بر بسیط. / قیاس تو بر وی نگردد (محیط)

3) مگر بویی از عشق مست (ت) کند. / طلبکار عهد الست (ت) کند

4) در اقصای گیتی بگشتم (بسی) / به سر بُردم (ایّام) با هر کسی

تایید

۳۰- نوع(را) در ردیف همه‌ی ابیات یکسان است به جز ..‌‌‌‌.....

1) کسی که گفت به گُل نسبتی است روی تو را / فزود قدر گُل و بُرد روی تو را

2) بِهِل که شیخ به طاعت خَرد بهشت که ما. / به عالمی نفروشیم خاک کوی تو را

3) به هر طرف دل جمعیّتی پریشان خواست / به حکمت آن که پریشان نمود موی تو را

4) خدای را دل ما را مکدّر از چه کنی؟ / که گاه جلوه خوش‌آیینه‌ای‌است‌ روی تو را

تایید

۳۱- در کدام گزینه دو واژه ، هم‌آوا دارند؟

1) از وجود خاکی من گرچه گَردی خاسته‌ست / عاقبت خواهد به آب دیده در کویت نشست

2) روزی که نفخ صور برانگیزدم ز خاک / جانم همه ثنای تو خواهد ز استخوان

3) همین بس است ز هجران دوست عاشق را / که قدر وصل بداند چو در فراق افتد

4) دادگری دید برای صواب. / صورت بیدادگری. را به خواب

تایید

۳۲- نقش کلمات مشخص شده در کدام
گزینه ، درست ذکر شده است؟

بدرّد (یقین) (پرده) های خیال
نمانَد (سراپرده) الّا جلال

1) مفعول ، نهاد ، نهاد

2) مفعول ، نهاد ، متمّم

3) نهاد ، مفعول ، نهاد

4) نهاد ، مفعول ، متمّم

تایید

۳۳ - اگر ابیات را به دلیل داشتن (حذف
به قرینه ی معنوی ، فعل مجهول ، صفت
مضاف‌الیه ، جمله ی چهار جزیی مفعول
مسندی) مرتّب‌کنیم ، کدام گزینه ، صحیح‌ است؟

الف) شب‌ و روز مونس من غم آن نگار بادا
سر من بر آستان سر کوی یار بادا

ب) ای نور چشم من ز رخ لاله‌رنگ تو
سوگند سخت من به دل همچو سنگ‌تو

پ) از بی‌خردی کوی تو را خُلد شمردیم
چون‌است‌ که در کوی تو ره نیست دگرمان
ت) خوشتر آن باشد که سرّ دلبران
گفته آید در حدیث دیگران

1) ب ، پ ، الف ، ت

2) ب ، ت ، الف ، پ

3) ت ، الف ، پ ، ب

4) پ ، ب ، ت ، الف

تایید

۳۴ - در کدام گزینه (صفت) وجود ندارد؟

1) این عیار مهر و کین مرد و نامرد است

2) بی‌عیار و شعر محض خوب و خالی نیست

3) با صدایی مرتعش ، لحنی رجزمانند

4) کِشته هر سو بر کف و دیواره‌هایش نیزه‌ و خنجر

تایید

۳۵- نوع وابسته ی وابسته در تمام ابیات به جز بیت ....... یکسان است.

1) رواق منظر چشم من آشیانه ی توست. / کَرَم‌نما و فرود آ که خانه ، خانه ی توست

2) علاج ضعف دل ما به لب حوالت کن / که این مفرّح‌ یاقوت در خزانه ی توست

3) تو خود چه لعبتی ای شهسوار شیرین کار. / که توسنی چو فلک رام تازیانه ی توست

4) سرود مجلست اکنون مَلَک به رقص آرد / که شعر حافظ شیرین سخن ترانه ی توست

تایید

۳۶ - در کدام بیت نقش تبعی دیده می‌شود؟

1) به دور باده قدح گیر و بی ریا می‌باش / به بوی گل نفسی همدم صبا می باش

2) نگویمت که همه ساله می‌پرستی کن / سه ماه می خور و نُه ماه پارسا می‌باش

3) چو پیر سالک عشقت به می حواله کند. / بنوش و منتظر رحمت خدا می‌باش

4) وفا مجوی ز کس ور سخن نمی‌شنوی. / به هرزه طالب سیمرغ و کیمیا می‌باش

تایید

۳۷- در ابیات زیر در مجموع چند نقش تبعی وجود دارد؟

الف) بی جمال تو ای جهان‌افروز
چشم‌ عشّاق تیره بیند روز

ب) دیگر از فهم خویش قصّه مخوان
قصّه خواهی بیا ز ما آموز

پ) باده ی عشق ده به ما مستان
می بده (مای ) ما ز ما بستان

ت) عجب آید مرا ز باده پرست
باده‌ی عشق ناچشیده و مست

ث) دل و جانی است با من مشتاق
به تو نزدیک و تن اسیر فراق

ج) تو طبیبی و ما چنین بیمار
تو ملولی و ما چنین مشتاق

1) دو

2) سه

3) چهار

4) پنج

تایید

۳۸- همه ی واژگان کدام گزینه (هم‌اوا)
دارند؟

1) ثنا ، خوان ، منسوب ، مطاع

2) صواب ، ستور ، کراهت ، سور

3) مستور ، راه ، شبح ، هول

4) سَموم ، غربت ، ذی ، حیات

تایید

۳۹- چند مورد از واژگان زیر (هم‌آوا) دارند؟

قضا ، صفیر ، روضه ، محمل ، ستوه ، خوار ، افگار ، رازی ، مرهم ، عقد

1) شش

2) چهار

3) هفت

4) پنج

تایید

۴۰- در کدام گزبنه ، جمله ای با ساختار
(نهاد+مفعول+مسند+فعل) وجود دارد؟

1) نگاهم‌ بی تو چون آیینه شد پامال حیرانی / بر این سرچشمه رحمی کن که موجی نیست آبش را

2) ای نسیم سحر ، از خود به فغانم برسان. / خبر او که ز خود بی خبرم گرداند

3) هم‌آغوش جنون رنگ غفلت دیده ای دارم / که بر هم بستن مژگان چو مخمل نیست خوابش را

4) به تسلیم از کمال نسخه ی هستی مشو غافل / سر افتاده شاید نقطه باشد انتخابش را

تایید

۴۱- در عبارت زیر به ترتیب ، چند صفت و چند مضاف الیه وجود دارد؟

آری ، این سکوت مرموز و هراس‌آمیز
کویر است که در سایش بال‌های این
پرنده ، سخن می‌گوید.

1) چهار ، سه

2) سه ، سه

3) پنج ، سه

4) چهار ، چهار

تایید

۴۲- کاربرد فعل از مصدر (ساختن) در کدام ابیات یکسان است ؟

الف) کجا با عشق سازد مرد کز محنت بپرهیزد
به دریا چون درآید آن‌که‌ باران بر
نمی تابد

ب) آن‌یکی چون سیل از کهسار آید در نشیب
خانه‌ها ویران کند معمورها سازد خراب

پ) زمانه ساخت ز هفت اختر و چهار ارکان
برای لشکر بَزمَت دو لشکر آتش و آب

ت) ز نیرنگ هوا و از فریب آز ،خاقانی
دلت خُلد است خالی ساز از طاووس و
شیطانش

ث) به خشت زیر سر و خواب امن و کنج حضور
کسی که ساخت سر سروری کجا دارد؟

ج) غیر را ساخت به یک آیت رحمت زنده
محتشم‌ مرد به یک فاتحه‌خوانی قانع

1) الف ، ب ، ث

2) ث ، ج ، ب

3) پ ، ث ، ج

4) الف ، ت ، ج

تایید

۴۳- در گزینه ی ........ همه ی ترکیب ها، اضافی هستند.

1) پایه ی استخوان بندی ، مشیّت الهی ، کتاب لغت

2) خانه‌ی کهنسال ، مرد باریک اندام ، مسائل روزمرّه

3) فرهنگ شرق ، مردم روزگار ، عوارض مرگ

4) شعرهای‌ اندرزی ، خلوت عارفانه ، کلّیّات سعدی

تایید

۴۴- در کدام گزینه همه ی واژگان با از دست دادن معانی پیشین و پذیرفتن معنای جدید به دوره ی بعد منتقل شده اند؟

1) کثیف ، یخچال ، سوگند

2) دستور ، تماشا ، شوخ

3) سفینه ، فتراک ، رکاب

4) تماشا ، دستار ، دستور

تایید

۴۵ - در همه ی ابیات به جز ...... حرف
پیوند وابسته ساز و همپایه ساز ، هر دو
به کار رفته است .

1) روز هجرانت بدانستم قدر روز وصل. / عجب ار قدر نبود آن شب و نادان بودم

2) کسی کش آن زبان در آستین است. / زبانش هست امّا آتشین نیست

3) سرگشته چو چوگانم و در پای سمندت. / می افتم و می‌گردم چون گوی به پهلوی

4) دلم به جان غم عشق تو می‌کشد تا هست / ولی تنم ز ضعیفی و لاغری نکشد

تایید